تبیین عدم منافات قضا و قدر الهی با اختیار انسان

اصل قضا و قدر الهی در حوزه فلسفی و دینی گستره دخیل بودن ذات هستی بخش خداوند در امور و فعلیت را در بر میگیرد و انکار این اصل به گستره غیرقابل باور انکار دخیل بودن خداوند در امور است. معنای قدر پیرامون اندازه و مشخص کردن اندازه شی در نظر گرفته می شود و قضا به معنای حکم است و بعد از قدر قرار دارد. هدف اصلی از انجام پژوهش مورد نظر واکاوی تنافی قضا و قدر الهی با محدوده اختیارات انسان بود که با استفاده از روش اسنادی و ابزاری مانند تجزیه و تحلیل نظرات افراد آگاه در حوزه دین و فلسفه و منابع کتابخانه ای مرتبط با این موضوع انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد ؛ قضا و قدر الهی به دو گونه وجود دارد: ۱. قضا و قدر تکوینی ۲.قضا و قدر تشریعی . قدر تشریعی یعنی تمام افعال اختیاری انسان دارای اندازه است و قضای تشریعی یعنی خدا حکم کرده است. قضا و قدر تشریعی در میان مسلمانان جزء اجماعیات و ضروریات دین است و هر فردی که آن را منکر شود ، اصل دین رامنکر شده است. قضا و قدر تکوینی در افعال اختیاری انسان است. تفویض تشریعی یعنی خداوند امر و نهی را به خود بندگان واگذار کرده است و در واقع انکار قضا و قدر تشریعی است. قدر تکوینی یعنی قدرت انسان دارای اندازه است و قضای تکوینی یعنی اینکه خداوند به فرشتگان دستور می دهد آن مقدار قدرت را به انسان بدهند.قضا و قدر تکوینی منافاتی با اختیار انسان ندارد.بنابراین با توجه به آرای ملاصدرا و امام خمینی(ره) در این مورد ؛ انسان دارای قوه عقل و اختیار است که انتخاب کند و خداوند هم در فعل او کمک حال باشد .

Keywords:

قدر الهی , قضا الهی , اختیار انسان , تنافی