مقایسه ریختی و مولکولی دو گونه از کفال ماهیان سواحل جنوبی دریای خزر؛ کفال طلایی (Liza aurata; Risso,۱۸۱۰) و کفال پوزه باریک (Liza saliens; Risso,۱۸۱۰)

دو گونه از کفال ماهیان با نام های کفال طلایی (Liza aurata) و کفال پوزه باریک (Liza saliens) در دریای خزر زیست می کنند. علی رغم تفاوت های تشریحی و ریختی مانند تعداد زوائد باب المعده ای، تعداد فلس روی خط جانبی و خارهای آبششی در منابع، تمایز ریختی این دو گونه با توجه به شکل پذیری ریختی تا حدی دشوار است. در این مطالعه تجربی ضمن بررسی مجدد اختلافات ریختی تشریح شده قبلی به بررسی مقایسه ای ۳۱ صفت اندازشی و ۱۰ صفت شمارشی ریختی پرداخته شد. همچنین توالی ژن COI به منظور تایید شناسایی این دو گونه تجاری به کار رفت. تعداد ۲۵ نمونه از هر گونه از صیدگاه های پره واقع در شهرستان های نور و انزلی طی پاییز و زمستان ۱۳۹۵ جمع آوری و زیست سنجی شد. از میان صفات اندازشی و شمارشی مورد بررسی به ترتیب ۱۵ و ۳ صفت در مقایسه دو گونه اختلاف معنی دار داشتند (۰۵/۰>p). براساس نتایج آزمون تحلیل به مولفه های اصلی، صفات طول پیش باله سینه ای، باله شکمی، پایه باله مخرجی، عرض ساقه دمی و ارتفاع باله مخرجی نسبت به طول استاندارد و همچنین عرض سر نسبت به طول سر و بین صفات شمارشی، تعداد شعاع باله پشتی دوم، فلس های خط جانبی، خار آبششی و زوائد باب المعده ای دارای بیشترین بار عاملی (۷/۰) در جدایی دو گونه بودند. فاصله ژنتیکی بین گونه ای ۴۰جفت باز (معادل ۸/۶%) یا ۰۷۸/۰ (فاصله دو عامله کیمورا) محاسبه شد که به خوبی تاییدکننده شناسایی ریختی صورت گرفته بود. نتایج بیانگر کارآیی دیگر صفات ریختی در تمایز دو گونه کفال ماهی دریای خزر است که می تواند در تکمیل کلیدهای شناسایی موجود مفید واقع شود.

Keywords:

Cytochrome Oxidase subunit ۱ gene , Caspian Sea , Mugilidae , ژن سیتوکروم اکسیداز زیر واحد ۱ , دریای خزر , کفال ماهیان