رابطه بین عزت نفس و تفکر انتقادی با توجه به نقش میانجی سواد اطلاعاتی معلمان دوره ابتدایی

مقدمه و هدف: تفکر انتقادی یکی از مهارت های کلیدی در فرآیند یاددهی یادگیری است که عزت نفس و سواد اطلاعاتی با تاثیر بر آن به بهبود کیفیت آموزش کمک می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین عزت نفس و تفکر انتقادی با توجه به نقش میانجی سواد اطلاعاتی در بین معلمان ابتدایی شهرستان جاسک انجام شد. روش شناسی پژوهش: تحقیق حاضر از نظر نوع کاربردی و با در نظر گرفتن موضوع تحقیق توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه معلمان مقطع ابتدایی جاسک به تعداد ۳۱۷ نفر بود. با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد ۱۷۵ نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. جهت جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ (۱۹۸۹)، پرسشنامه تفکر انتقادی ریکتس (۲۰۰۳) و پرسشنامه سواد اطلاعاتی کارکنان سیامک و داورپناه (۱۳۸۸) استفاده شد. روایی پرسشنامه ها توسط متخصصان تایید شد و پایایی آنها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای متغییرهای عزت نفس۷۶۴/۰، تفکر انتقادی۸۸۲/۰ و سواد اطلاعاتی ۸۳۱/۰ محاسبه شد. نتایج با استفاده از روش همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد که بین عزت نفس و تفکر انتقادی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد(۰۱/۰>p ، ۶۴/۰=r). همچنین، رابطه مثبت و معناداری بین عزت نفس و سواد اطلاعاتی (۰۱/۰>p ، ۵۷/۰=r) و بین سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی(۰۱/۰>p ، ۶۹/۰=r) مشاهده شد. علاوه بر این، نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد که سواد اطلاعاتی نقش میانجی موثری در رابطه بین عزت نفس و تفکر انتقادی ایفا می کند. بحث و نتیجه ­گیری: می­توان گفت که هر جامعه ­ای جهت دستیابی به رشد و شکوفایی به اشخاصی نیازمند است که دارای تفکر انتقادی بالایی باشند. این اشخاص برای اینکه بتوانند با پدیده­های مختلف برخورد منتقدانه کنند باید از اطلاعات و دانش لازم برخوردار باشند، درنتیجه ارتباط بین تفکر انتقادی و سواد اطلاعاتی در این خصوص نمایان می­شود. تفکر انتقادی به عنوان یک ابزار یادگیری، معلمان را با هنر استدلال و منطق آشنا ساخته و آمادگی آن ها را برای موقعیت­های پویای داخل و خارج از کلاس­ها افزایش داده، شایستگی­های لازم برای بهتر زیستن و همچنین بهتر درک کردن و تدریس کردن را در اختیار آنان قرار می­دهد.

Keywords:

عزت نفس , تفکر انتقادی , سواد اطلاعاتی , معلمان مقطع ابتدایی , معادلات ساختاری