خوانش قرآنی از ایده نور معنوی و تاثیر آن بر معماری اسلامی و ایرانی عصر صفوی

اهداف: معماری اسلامی و ایرانی آیینه ای است قرآنی که می توان آراء، اندیشه ها و مبانی نظری مردم مسلمان ایران را در آن مشاهده نمود. هدف اصلی این مقاله معرفی و تبیین معماری اسلامی و ایرانی با تاکید بر دوران صفویه به عنوان عصر طلایی معماری ایرانی، به مثابه جایگاه مهمی برای مفهوم پردازی مفاهیم قرآنی است. هدف کاربردی پژوهش، معرفی «نور معنوی» به عنوان یک معنی متعالی و ترسیم کیفیت حضور آن در معماری اسلامی و ایرانی در عصر صفوی است. روش ها: پارادایم پژوهش تفسیری با گرایش عملی «نوتفسیرگرایی» است که در انجام پژوهش با راهبرد «استدلال منطقی» با رویکرد ترکیبی و روش تحقیق توصیفی همراه می شود. دوران طلایی معماری ایرانی، یعنی دوران صفوی، به عنوان نمونه مطالعه انتخاب شده است. یافته ها: دستاورد حاصل از تحلیل و بررسی مدارک موجود، نشان می دهد که «نور» در فرهنگ قرآنی، نص قرآن مجید و سایر نصوص دینی، تفاسیر ارزشمند فقهای شیعه، دارای مفهومی عمیق و بسیار سترگ است. درک معماری اسلامی و ایرانی در عصر صفوی، بدون درک «حکمت متعالیه»، و جایگاه «نور مادی» در کنار «نور معنوی» در آن مقدور نیست. نتیجه گیری: نتایج بر جایگاه بسیار مهم و اساسی تعریف معنوی از نور یا «نور معنوی» در کنار درک طبیعی از نور یا «نور فیزیکی» اشاره می ورزد. نگاه به آثار ارزشمند مفسران قرآن مجید، متفکران معاصر جهان اسلام و متون کهن بیش از هر چیز بر تاثیر ایده ای و راهگشای «نور معنوی» در تعریف معماری اسلامی و ایرانی دلالت دارد.

Keywords:

Golden Safavid Era , Technology , Transcendental Wisdom , Islamic-Iranian Architecture , Religious Scripts , عصر طلایی صفوی , فناوری , حکمت متعالیه , معماری اسلامی ایرانی , نصوص دینی