حقوق بیابان و مرتع

حقوق بیابان و مراتع در قالب وسیع تر »حق بر محیط زیست « در مراجع حقوقی داخلی و بین المللی مورد توجه قرار می گیرد. در توضیح باید گفت که در ناحیه ی بیابان، آب بسیار کم است ، قناتها و چشمه سارها بغایت کم آب و در پارهای از مناطق شیرین و در اغلب مناطق شور تشخیص داده شده است . افزایش بی رویه ی جمعیت ، کمبود باران، خشکسالی ، اتلاف ذخیرهی آبی و بهرهبرداری بی رویه از آبهای زیرزمینی ، جنگل ها و مراتع ، گسترش دیمکاری ، توسعه ی بی رویه ی مناطق شهری ، افزایش تعداد دام و عدم رعایت تناسب بین دام و مرتع ، چرای زودرس، تغییر کاربری مراتع به اراضی زراعی ، چرای طولانی ، آتش سوزی ، بوته کنی ، مانور نظامی ، احداث جاده و عملیات عمرانی ، ضعف عوامل مدیریتی و قوانین و مقررات حفاظت از مراتع ، خشکسالی ، کاهش توان اقتصادی و فقر جوامع محلی ، بی نظمی در بارش و کاهش نزولات جوی ، عدم اجرای طرحهای مرتع داری و توجه ضعیف به مشارکت مردم در تهیه و تدوین این طرحها، عدم به کارگیری دانش بومی در حفاظت از مراتع و تجزیه بافت و ساختار اجتماعی سنتی و بومی بهره برداران و مانند اینها در ایران سبب رشد بیابانزایی و تخریب مراتع شده است . این پدیده نه تنها در ایران بلکه در مقیاس جهانی نیز مطرح است . از این رو، اهتمام و اقدام مشترک جامعه ی بین المللی برای مقابله با این بحران یکی از مصالح مشترک جهانی به شمار می رود. از آنجا که از یک سو، بیابانزایی ناشی از واکنش متقابل پیچیدهی عوامل فیزیکی ، زیست شناسی ، سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی و دخل و تصرف بشری می باشد و از سوی دیگر مسائل قانونگذاری جهت کاهش این پدیده در قوانین موضوعه به نحو مقتضی مورد حکم قرار نگرفته است .اشاره کرد. در نهایت بر اساس یافته های حاصل شده راهکارهایی برای حفظت از مراتع ارائه شده است .

Keywords:

بیابان , مرتع , قانونگذاری , حقوق محیط زیست