بررسی پارامترهای فیزیکی و شیمیایی رودخانه اروند بر اساس منطق فازی و شاخص NSFWQI

زمینه و هدف: کیفیت آب رودخانه ها به دلیل اثرات طبیعی و انسانی روبه وخامت است. اروندرود، رودخانه مشترک در مرز ایران و عراق می باشد که بسیاری از مناطق شهری و روستایی و مزارع کشاورزی مطنقه آبادان و خرمشهر را آبدهی می کند. این تحقیق در سال ۱۴۰۱ با هدف تعیین خصوصیات کیفی آب رودخانه اروند با استفاده از شاخص NSFWQI و مدل Fuzzy Association صورت گرفت. مواد و روش­ ها: نمونه برداری و اندازه گیری پارامترهای فیزیکی، شیمیایی و میکروبی با استفاده از روش استاندارد (Standard Method) انجام شد و در فصل بهار و تابستان از ۱۰ ایستگاه با ۳ تکرار تعداد ۶۰ نمونه آب تهیه گردید. بررسی کیفیت آب رودخانه اروند بر اساس شاخص NSFWQI  و مدل همبستگی فازی انجام شد. یافته­ ها: تحلیل های همبستگی فازی بین مقادیر سنجش شده پارامترها در ایستگاه های مورد مطالعه نشان داد با افزایش مقادیر آماره پیرسون، همبستگی معنی دار بود (P<۰/۰۵). بر اساس نتایج حاصل از روش کلاسیک همبستگی، فقط متغیر pH همبستگی معنی داری را بین ایستگاه های مورد مطالعه نشان داد (P<۰/۰۵). توابع ورودی شامل آماره های Pearson Correlation و Sig. (۲-tailed) و متغیر خروجی ضریب همبستگی فازی می باشد. برای آماره Sig. (۲-tailed)، پنج طبقه بسیار ضعیف، ضعیف، متوسط، قوی و بسیار قوی، برای آماره پیرسون ۵ طبقه بسیار ضعیف، ضعیف، متوسط، قوی و بسیار قوی و برای ضریب همبستگی فازی ۴ طبقه بسیار ضعیف، ضعیف، متوسط و قوی تعیین شد. نتیجه ­گیری: بر اساس شاخص شاخص نهایی NSFWQI وضعیت کیفی آب در تمامی ایستگاه­های مورد مطالعه در رودخانه اروند در سطح بد قرار دارند. با جای­گذاری مقادیر همبستگی محاسبه شده در هر متغیر، نتایج نشان داد که تاثیر آلودگی ها بر دما بسیار ضعیف،pH  و مجموع کلیفرم ضعیف، نیترات و TSS متوسط و برای BOD، DO، فسفات و کدورت قوی بوده است

Keywords:

River health assessment , Water quality index , Fuzzy correlation model , Arvand River , ارزیابی سلامت رودخانه , شاخص کیفیت آب , مدل همبستگی فازی , رودخانه اروند