مقایسه مولفه های کارکرد اجرایی در دانش آموزان دارای مشکلات یادگیری در خواندن و ریاضیات: یک رویکرد شناختی

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی مولفه های کارکرد اجرایی شامل استدلال سیال، حافظه فعال و پردازش دیداری-فضایی در دانش آموزان دارای مشکلات یادگیری در خواندن و ریاضیات، با تاکید بر تحلیل شناختی این تفاوت ها است. مطالعه به شیوه علی-مقایسه ای طراحی شد و نمونه ای متشکل از ۹۰ دانش آموز (۳۰ نفر با مشکل یادگیری در خواندن، ۳۰ نفر با مشکل یادگیری در ریاضیات، و ۳۰ نفر بدون اختلال یادگیری به عنوان گروه مقایسه) به روش نمونه گیری در دسترس از میان مراجعه کنندگان به مراکز مشاوره و کلینیک های روان شناختی شهر تهران انتخاب شدند. تشخیص اختلال یادگیری با استفاده از آزمون هوش استنفورد-بینه (نسخه پنجم) و ارزیابی کارکردهای اجرایی از طریق تحلیل نمرات زیرمقیاس های مرتبط صورت گرفت. تحلیل داده ها با بهره گیری از آزمون تحلیل واریانس یک راهه و آزمون های تعقیبی انجام شد. یافته ها نشان داد که هر دو گروه دارای مشکلات یادگیری (خواندن و ریاضیات) در هر سه مولفه کارکرد اجرایی عملکرد معنادار ضعیف تری نسبت به گروه عادی داشتند. به ویژه، افت در مولفه حافظه فعال و پردازش دیداری-فضایی در هر دو گروه دارای اختلال بارزتر بود. نتیجه گیری: این نتایج تایید می کند که نقص در کارکردهای اجرایی می تواند به عنوان شاخصی شناختی در تمایز میان اسپیسیفایرهای اختلال یادگیری خاص مورد توجه قرار گیرد. تبیین این تفاوت ها از منظر کارکردهای اجرایی، افق های تازه ای را برای طراحی مداخلات شناخت محور به منظور بهبود عملکرد تحصیلی در دانش آموزان با مشکلات یادگیری فراهم می سازد.

Keywords:

executive function , math disorder , reading disorder , learning disorder , intelligence profile , کارکرد اجرایی , اختلال ریاضی , اختلال خواندن , اختلال یادگیری , نیمرخ هوشی