مقایسه مدل چند شاخصی چند علیتی و تحلیل عاملی چند گروهی در پرسشنامه سواد سلامت بزرگسالان در جمعیت روستایی ایران

مقدمه: امروزه روش های گوناگونی جهت تحلیل عملکرد افتراقی و ارزیابی یکسان بودن درک افراد از سوالات پرسش نامه در زیر گروه های متفاوت وجود دارد که از جمله آن ها می توان به مدل عاملی تاییدی چند گروهی (MG-CFA) و مدل چند شاخصی چند علیتی (MIMIC) اشاره نمود. هدف این مطالعه بررسی و مقایسه درک زنان و مردان بزرگسالان جمعیت روستایی ایران از پرسشنامه سواد سلامت است. مواد و روش کار: در این مطالعه مقطعی، ۵۶۷۵ نفر از روستائیان ساکن در استانهای آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، مازندران و فارس با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. تحلیل عاملی تاییدی و ارزیابی هم ارزی اندازه گیری بر اساس جنسیت با استفاده از روش های  MIMICو MG-CFA برای پرسشنامه سواد سلامت بزرگسالان ایرانی (HELIA) با استفاده از نرم افزارهای Mplus  و AMOS صورت پذیرفته است. یافته ها: میانگین کلی نمره پرسشنامه سواد سلامت در مجموع در سطح پایینی قرار دارد. این میانگین، تفاوت معناداری را در زنان و مردان نشان نداده است. میانگین کلی نمره پرسشنامه سواد سلامت در افرادی با تحصیلات دانشگاهی، شاغل و مجردها به طور معنادار بالاتر از سایرین بوده است. نتایج حاصل از برازش مدل MG-CFA بیانگر وجود تحلیل عملکرد افتراقی در گویه های ۱۰، ۲۲، ۲۸ و ۲۹ و برازش مدل MIMIC بیانگر وجود تحلیل عملکرد افتراقی در گویه های ۱، ۴، ۲۶ و ۲۷ پرسشنامه است. نتیجه گیری: با برجسته کردن تفاوت های جنسیتی در درک گویه های پرسشنامه سواد سلامت، یافته های ما بر نیاز به رویکردهای متناسب فرهنگی، جهت ارزیابی سواد سلامت و توسعه مداخلات هدفمند برای ارتقای سواد سلامت در میان جوامع روستایی ایران تاکید می کند.

Keywords:

Health literacy , Multi-Group Confirmatory Factor Analysis , HELIA questionnaire , MIMIC model , Villagers , سواد سلامت , تحلیل عاملی چند گروهی , مدل MIMIC , پرسشنامه HELIA , روستائیان