بررسی اثربخشی طراحی برنامه درسی مبتنی بر شایستگی محوری در مقاطع تحصیلی مختلف

تحول در نظام های آموزشی معاصر مستلزم بازنگری در رویکردهای سنتی طراحی برنامه درسی و حرکت به سوی الگوهای نوین همچون برنامه درسی مبتنی بر شایستگی محوری است. در این مقاله، اثربخشی طراحی برنامه درسی مبتنی بر شایستگی در مقاطع تحصیلی مختلف (ابتدایی، متوسطه اول و دوم) مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی پژوهش، تحلیل توانمندی این نوع برنامه ریزی در ارتقاء مهارت های مورد نیاز قرن ۲۱ نظیر تفکر انتقادی، حل مسئله، همکاری، خودمدیریتی و یادگیری مادام العمر در دانش آموزان است.روش تحقیق به صورت توصیفی–تحلیلی بوده و داده ها از طریق مرور مطالعات میدانی، پژوهش های تجربی و اسناد سیاستی داخلی و بین المللی گردآوری شده اند. نتایج نشان می دهد که در نظام های آموزشی ای که به طور هدفمند از الگوی شایستگی محور بهره گرفته اند، یادگیرندگان با درگیر شدن در موقعیت های واقعی و معنادار، توانسته اند مهارت های کاربردی و فراتر از دانش نظری کسب کنند. این نوع برنامه درسی بر خروجی های قابل سنجش تمرکز دارد و به معلمان این امکان را می دهد تا با تنوع در روش های تدریس، نیازهای فردی دانش آموزان را بهتر پاسخ دهند.همچنین، یافته ها حاکی از آن است که در دوره ابتدایی، تمرکز بر شایستگی های پایه مانند سواد خواندن، نوشتن و مهارت های اجتماعی تاثیر بسزایی در پایه ریزی یادگیری عمیق دارد. در مقاطع متوسطه، توسعه شایستگی های شناختی و بین رشته ای اهمیت بیشتری می یابد. با این حال، چالش هایی مانند کمبود منابع، عدم آمادگی معلمان، و نبود ابزارهای ارزیابی دقیق، اجرای موفق این رویکرد را در برخی زمینه ها محدود کرده اند.در پایان، مقاله پیشنهاد می دهد که توسعه برنامه های درسی شایستگی محور باید با بازآموزی نیروی انسانی، اصلاح نظام ارزشیابی، و مشارکت فعال ذی نفعان آموزشی همراه شود تا زمینه تحقق آموزش با کیفیت و پایدار فراهم گردد.

Keywords:

کلمات کلیدی: برنامه درسی , شایستگی محوری , آموزش نوین , اثربخشی آموزشی , مهارت های قرن ۲۱ , طراحی درسی , یادگیری عمیق.