ارزیابی ظرفیت استفاده از سامانه های ALPR (تشخیص پلاک خودکار) برای بهبود عملکرد پلیس راهور در جاده ها و شهرها

شماره پلاک خودرو یکی از مناسب ترین اقلام اطلاعاتی جهت احراز هویت خودروها می باشد. سیستم تشخیص پلاک خودرو یک سیستم کاملا مکانیزه است که با استفاده از پردازش تصویر خودروهای عبوری از یک مکان، شماره پلاک آنها را استخراج می کند. با افزایش حجم ترافیک شهری و بین شهری و رشد تصادفات رانندگی، ارتقای عملکرد پلیس راهور و مدیریت هوشمند ترافیک به یک ضرورت ملی تبدیل شده است. یکی از ابزارهای کلیدی در این زمینه، سامانه های تشخیص خودکار پلاک خودرو (ALPR) است که امکان نظارت لحظه ای، ثبت تخلفات، ردیابی خودروهای سرقتی و مدیریت هوشمند جریان ترافیک را فراهم می کند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ظرفیت استفاده از ALPR در ایران و ارائه الگوی بومی شده بر اساس تجارب سوئد و مالزی طراحی شده است. روش تحقیق، ترکیبی و تطبیقی بوده و شامل تحلیل داده های آماری پلیس راهور تهران و محورهای پرتردد بین شهری، مصاحبه با کارشناسان و مطالعه تطبیقی با مدل های اجرایی کشورهای منتخب می باشد. یافته ها نشان می دهد که ایران در مرحله ابتدایی پیاده سازی ALPR قرار دارد و محدودیت هایی از جمله ضعف در زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری، پراکندگی داده ها، کمبود آموزش و چالش های حقوقی در زمینه حریم خصوصی وجود دارد. مقایسه تطبیقی با سوئد و مالزی نشان می دهد که یکپارچه سازی پایگاه های داده، بهره گیری از هوش مصنوعی، تمرکز بر محورهای پرتردد و تدوین چارچوب حقوقی شفاف می تواند موجب افزایش اثربخشی ALPR و ارتقای امنیت جاده ای شود. بر اساس این نتایج، پژوهش راهکارهای سیاستی و اجرایی برای توسعه سامانه های ALPR در ایران ارائه می دهد که می تواند ضمن کاهش تخلفات و تصادفات، کیفیت خدمات پلیس راهور و اعتماد عمومی را افزایش دهد.

Keywords:

سامانه های ALPR , هوشمند , بهبود عملکرد , فناوری های نوین و دوربین های نظارتی