تحلیل و بررسی روش تفسیری آیت الله میلانی

آیت الله سید محمدهادی حسینی میلانی (م ۱۳۹۵ق) از فقها و مراجع تقلید شیعه و از جمله شخصیت های علمی و دینی معاصر به شمار میرود که تلاش های سترگی در تحول و اصلاح حوزه های علمیه و تاسیس مدارس جدید و نیز ساماندهی برنامه های آموزشی و پژوهشی حوزه، به ویژه احیای حوزه علمیه مشهد و تقویت حوزه نجف و کربلا داشته است. این عالم وارسته در علوم مختلف اسلامی نظیر فقه و اصول، اخلاق و عرفان، فلسفه، کلام و تاریخ و نیز تفسیر و علوم قرآنی، صاحب نظر بوده و اندیشه های صائب و ارزنده ایشان در مجلدات فراوانی منتشر یافته است. در حوزه تفسیر، آیت الله میلانی ضمن اینکه از درس تفسیر علامه شیخ محمدجواد بلاغی صاحب تفسیر آلاءالرحمن در نجف بهره برده است، با استادان تفسیر از جمله علامه طباطبائی صاحب المیزان، مباحثات و مناظراتی داشته و خود نیز در جلسات تفسیری متعددی به بیان دیدگاه های تفسیری خود پرداخته است. تفسیر سوره جمعه و تغابن از جمله این تفاسیر است که به همت شاگردان ایشان در یک مجلد منتشر شده است. این تفسیر ضمن اینکه بیان آیت الله میلانی را در شرح و تفسیر کلام وحی به مخاطب میشناساند، روش تفسیری ایشان را نیز روشن میسازد. مقاله حاضر با روش تحلیلی و توصیفی و با هدف تحلیل و بررسی روش تفسیری آیت الله میلانی به نگارش درآمده است. حاصل نوشتار اینکه مفسر در تفسیر این دو سوره، دقت فراوان علمی در تبیین مباحث از خود نشان داده و از منابع و مصادر تفسیری و لغوی گوناگونی بهره برده است. تفسیر آیت الله میلانی از ویژگی های برجسته ای برخوردار است که برخی از مهمترین آنها عبارت است از: اهتمام به روش تفسیر قرآن به قرآن، عنایت به گرایش عقلی، کلامی و فلسفی، وجه و بیان ارتباط میان آیات، توجه به مباحث نحوی و بلاغی، استفاده از روش پرسش و پاسخ در تفسیر آیه، بیان دیدگاه های علوم قرآنی و تاریخ قرآنی، اهتمام به قرائت آیات، استناد به روایات معصومین (ع)، استفاده از منابع لغوی و تفسیری متنوع، توجه به مسائل روز و تفسیر عصری و تبیین آراء و اقوال دیگران به همراه ارزیابی. کلیدواژه ها: آیت الله میلانی، روش تفسیری، سوره جمعه، سوره تغابن.

Keywords:

آیت الله میلانی , روش تفسیری , سوره جمعه , سوره تغابن