بررسی تاثیرات تغییرات اقلیمی و خشکسالی بر شدت و فراوانی طوفانهای گرد و غبار در مناطق خشک و نیمه خشک ایران

طوفانهای گرد و غبار به عنوان یکی از پدیدههای جوی مخرب در مناطق خشک و نیمه خشک، جهان اثرات گسترده ای بر سلامت انسان، اکوسیستمها و اقتصاد دارند. این پدیدهها در دهههای اخیر به دلیل تغییرات اقلیمی و خشکسالیهای شدید، به خصوص در مناطق حساس مانند ایران افزایش یافته اند. در این پژوهش تاثیرات تغییرات اقلیمی و خشکسالی بر شدت و فراوانی طوفانهای گرد و غبار در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. استفاده از دادههای هواشناسی و تصاویر ماهواره ای از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۰ میلادی، به همراه روشهای آماری و مدلسازی، به ما امکان داد تا الگوهای تغییرات دما، بارش و وزش باد را تحلیل کنیم و ارتباط آنها را با طوفانهای گرد و غبار بررسی نماییم. نتایج نشان میدهد که افزایش دما و کاهش بارشها در طول این دوره منجر به افزایش قابل توجه در شدت و فراوانی طوفانهای گرد و غبار در مناطق مختلف ایران شده است، به ویژه مناطق غربی و جنوبی کشور که در نزدیکی منابع خارجی گرد و غبار قرار دارند، بیشترین تاثیر را از این پدیده تجربه کرده اند. علاوه بر این، دورههای خشکسالی مکرر و طولانی مدت باعث افزایش مساحت زمینهای خشک و مستعد تولید گرد و غبار شده است. این مطالعه نشان میدهد که تغییرات اقلیمی و خشکسالیهای مرتبط با آن نقش مهمی در تشدید طوفانهای گرد و غبار دارند و لازم است که سیاستهای مدیریت منابع طبیعی و برنامههای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی به طور جدی مورد توجه قرار گیرند. پیشنهاداتی از قبیل بهبود مدیریت منابع، آبی، کاشت پوشش گیاهی مناسب و توسعه سیستمهای هشداردهنده ی زودهنگام میتوانند به کاهش اثرات مخرب طوفانهای گرد و غبار کمک کنند. این مقاله به طور خلاصه نتایج تحقیقات موجود را بررسی میکند و راهکارهای کاربردی برای مقابله با چالشهای آینده ارائه میدهد.

Keywords:

تغییر اقلیم , خشکسالی , گرد و غبار , مناطق خشک و نیمه خشک , ایران