بررسی عوامل موثر در کیفیت زندگی و رفتارهای ارتقا دهنده سیستماتیک

کیفیت زندگی به عنوان یک شاخص چندبعدی است و به طور گسترده در مطالعات مرتبط با سلامت عمومی بررسی می شود. رفتارهای ارتقا دهنده سلامت شامل اقداماتی نظیر تغذیه مناسب، فعالیت بدنی منظم، مدیریت استرس و پرهیز از رفتارهای پرخطر هستند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر کیفیت زندگی تاثیر می گذارند. با توجه به اهمیت این موضوعات، مرور سیستماتیک حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر این دو حوزه انجام شده است. این مطالعه از نوع مرور سیستماتیک است. جستجو در پایگاه های علمی نظیر Scopus، PubMed، Web of Science و Google Scholar با استفاده از کلیدواژه هایی مانند 'Quality of Life' و 'Health-Promoting Behaviors' و معادل فارسی این واژه ها انجام شد و مقالات انتخاب شدند. معیارهای ورود شامل مطالعاتی بود که در محدوده زمانی سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۴ به بررسی عوامل موثر بر کیفیت زندگی و رفتارهای ارتقا دهنده سلامت پرداخته بودند. از بررسی معیارهای ورود و خروج و ارزیابی انتقادی کیفیت مقالات منتخب توسط دو نفر به طور مستقل بر اساس معیارهای PICO و چک لیست PRISMA انجام شد. در مجموع ۸ مقاله وارد مطالعه شدند. یافته ها عوامل موثر را شامل: ۱. عوامل فردی (ویژگی های جمعیتی، شناختی، ویژگی های زیستی، وضعیت روان شناختی)، ۲. عوامل اجتماعی (حمایت اجتماعی، وضعیت اقتصادی - اجتماعی)، ۳. عوامل محیطی (محیط فیزیکی، محیط کاری)، ۴. عوامل فرهنگی و معنوی (باورهای فرهنگی و مذهبی)، ۵. عوامل مرتبط با سیاست های سلامت نشان داد. نتایج نشان داد که کیفیت زندگی و رفتارهای ارتقا دهنده سلامت تحت تاثیر مجموعه ای از عوامل چندلایه قرار دارند. تاکید بر ارتقای آگاهی، حمایت های اجتماعی و اقتصادی و ایجاد محیط های حمایتی از جمله پیشنهادهای کلیدی برای بهبود این شاخص ها است. برای بهبود کیفیت زندگی و تقویت رفتارهای ارتقا دهنده سلامت، طراحی و اجرای مداخلات چندسطحی که بر عوامل فردی، اجتماعی و محیطی تاکید داشته باشند، ضروری است. علاوه بر این، انجام مطالعات طولی و مداخلاتی برای بررسی علیت این روابط پیشنهاد می شود.

Keywords:

کیفیت , زندگی , رفتارهای ارتقادهنده سلامت , مرور سیستماتیک