بررسی و ارزیابی عوامل موثر در میزان مسئولیت مدنی پلیس ناشی از وقوع فعل زیان بار بر اساس قواعد موجود

مسئولیت مدنی پلیس به عنوان نهادی که وظیفه تامین امنیت و نظم عمومی را بر عهده دارد، از اهمیت بسزایی در ساختار حقوقی هر کشور برخوردار است. این مقاله درصدد بررسی مبانی نظری و قانونی مسئولیت مدنی پلیس در نظام حقوقی ایران و مقایسه آن با حقوق فرانسه است. در این راستا ارکان مسئولیت مدنی شامل ضرر فعل زیانبار و رابطه سببیت به صورت دقیق تحلیل شده و نقش زیان دیده در فرآیند احراز مسئولیت بررسی شده است. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، آراء قضایی و متون حقوقی به تحلیل تطبیقی قواعد حاکم بر مسئولیت مدنی پرداخته و سعی کرده است با بررسی عناصر مشترک و متمایز در دو نظام حقوقی چارچوب روشن تری از مسئولیت پلیس ترسیم کند. در این تحقیق روشن می شود که نظام حقوقی ایران با بهره گیری از قواعد فقهی نظیر اتلاف، تسبیب، قاعده لاضرر و قاعده اقدام در عین شباهت هایی که با نظام های غربی در اصول کلی دارد، تفاوت هایی بنیادین نیز بین استناد و نحوه انتساب ضرر به عامل زیان دارد. نقش زیان دیده به ویژه در مواردی که با قصور یا بی احتیاطی خود در تحقق فعل زیانبار موثر بوده می تواند زمینه ساز کاهش یا رفع مسئولیت پلیس گردد. این مساله تحت قواعدی همچون تقصیر مشترک یا تقصیر مقایسه ای در نظام های مختلف مورد توجه قرار گرفته است. براساس یافته های تحقیق، این مقاله با اشاره به معیار عرفی در احراز رابطه سببیت و تاکید بر اهمیت عنصر عدالت، پیشنهاداتی برای تقویت نظام مسئولیت پذیری و جلوگیری از سوءاستفاده از اختیارات پلیس ارائه می دهد.

Keywords:

مسئولیت مدنی , تقصیر , زیان دیده , پلیس , حقوق تطبیقی , رابطه سببیت , حقوق ایران , حقوق فرانسه