اشاراتی در خصوص مفهوم نقاشی انقلاب اسلامی

این پژوهش با هدف واکاوی و تبیین نظری نقاشی انقلاب اسلامی به عنوان یکی از تجلیهای مکتب هنری انقلاب اسلامی تلاش دارد نشان دهد که این نوع از نقاشی صرفا یک سبک تصویری یا بازتابی از رویدادهای سیاسی-اجتماعی نیست، بلکه نحوی از تفکر هنری مبتنی بر حکمت اسلامی، عرفان نظری و ادراک خیالی در سنت ایرانی اسلامی است. مقاله با رویکردی کیفی و روش توصیفی-تحلیلی به تحلیل مفهومی و معناشناختی نقاشی انقلاب اسلامی پرداخته و با استفاده از منابع کتابخانه ای به مقایسه تطبیقی آن با مکاتب هنری غرب مدرن می پردازد. یافته ها نشان می دهد که این نقاشی، برخلاف هنر مدرن غربی که بر سوبژکتیویته، تجربه گرایی و زیبایی شناسی اومانیستی استوار است بر مبانی ای چون عهد قدسی، ادراک خیالی متعهدانه، آیین گی هنرمند و آرمان گرایی دینی مبتنی است. نقاشی انقلاب اسلامی تلاش دارد با ترسیم همزمان مراتب محسوس و ملکوتی واقعیت، پیوندی میان زمین و آسمان برقرار کرده و با مضامینی چون شهادت، عاشورا، جهاد و عدالت طلبی به بازنمایی حقیقت متعالی در بستر تعهد الهی بپردازد. این نوع نقاشی انسان را به عنوان موجودی الهی و حامل عهد الست تعریف می کند و خیال را نه امری روان شناختی، بلکه ساحتی از معرفت و شهود عرفانی می داند. در نتیجه، نقاشی انقلاب اسلامی را باید بخشی از یک پروژه فرهنگی-تمدنی دانست که در پی احیای عالم ایرانی-اسلامی در برابر مدرنیته و شبه مدرنیته است و نیازمند چارچوب های نظری مستقلی برای تحلیل و تبیین است.

Keywords:

هنر انقلاب , نقاشی , انقلاب خیال , آرمان گرایی , هنر متعهد