ابزاروارگی بدن و وسواس زیستن: تاملی فلسفی بر نسبت انسان و تکنیک در جهان معاصر

در عصر گسترش تکنیک و فرهنگ کارایی، بدن انسانی به طرزی فزاینده در متن شبکه های ابزارها «ابزاروار» می شود: نه صرفا به عنوان وسیله ای خارجی که به کار افتد، بلکه به عنوان یک «بدن-ابزار» که نحوه ی زیستن و عمل انسان را بازتولید می کند. این مقاله کوششی فلسفی است برای بازشناسی رابطه ی میان «وسواس زیستن» و ابزاروارگی بدن. با اتکا بر مبانی پدیدارشناسانه (مرلوپونتی)، هستی شناسانه (هایدگر)، و مفاهیم انتقادی درباره ی دستگاه های انتظامی و قدرت (فوکو)، نشان داده می شود که وسواس به عنوان ساختاری وجودی و نه صرفا اختلال بالینی می تواند بدن را به عنوان ابزاری جهت تحقق اهداف بیرونی و درونی، بازتنظیم کند؛ فرآیندی که تجربه ی زیست، آفرینش هنری و خودآگاهی را تغییر می دهد. مقاله با روش تحلیلی-تاملی، ابتدا مفاهیم کلیدی (ابزار، بدن، وسواس) را بازتعریف می کند، سپس سه عرصه ی ظهور ابزاروارگی بدن را (عملکرد تکنیکی، نظم های نظارتی، و زیست های نمایشی/هنری) خوانش می کند و در پایان پیامدهای اخلاقی و زیبایی شناختی این وضعیت را بازمی پرسد. نتیجه این است که بازپس ستاندن بدن به مثابه ی سوژه ی تجربه ورز و هنرنمایی زیستی شرط امکان احیای معنا در برابر تهدید تسلط تکنیک است.

Keywords:

وسواس زیستن , ابزاروارگی بدن , فلسفه ی بدن , پدیدارشناسی , فلسفه ی هنر