تحلیل مولفه های ارتباط موثر در فرآیند گفت وگو با تاکید بر شنیدن فعال

گفت وگوی نتیجه بخش در جهت اصلاح و تقویت روابط، بر پایه مولفه هایی شکل می گیرد که در پژوهش حاضر با تاکید بر «شنیدن فعال» و از منظر آموزه های دینی، مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفته اند. بررسی مفهومی با تمرکز بر واژه «استماع» در منابع قرآنی و روایی، نشان می دهد که «سماع» به دریافت شنیداری غیرارادی و گذرا اطلاق می گردد، در حالی که «استماع» ناظر بر فرآیندی آگاهانه، هدفمند و متاملانه در دریافت پیام است. با توجه به جایگاه بنیادین مهارت شنیدن موثر در نظام ارتباطات انسانی، واکاوی این مهارت از منظر اخلاقی و تربیتی، می تواند در ارتقاء کیفیت تعاملات میان فردی و اجتماعی در جوامع اسلامی نقش آفرین باشد. تحقیق پیش روی با بهره گیری از روش توصیفی–تحلیلی و رویکرد کتابخانه ای، به تحلیل شش مولفه بنیادین در فرایند ارتباط موثر پرداخته است که عبارتند از: سکوت همراه با تمرکز، پرهیز از قطع کلام، رعایت بستر زمانی و مکانی مناسب، عدم تحریف شنیده ها، گزینش گفتار برتر، و بازتاب صحیح محتوایی و عاطفی پیام. این مولفه ها با رویکردی میان رشته ای و با بهره گیری از مبانی علوم ارتباطات و اخلاق اسلامی بررسی شده اند. مولفه های یاد شده، نقش اساسی در تقویت باورهای دینی، تعمیق کیفیت عبادات و مناجات، تحکیم بنیان خانواده، و ارتقاء عملکرد جمعی دارند.

Keywords:

استماع , هنر خوب شنیدن , ارتباطات , مهارت گوش دادن , تبلیغ دین