بررسی عوامل روانشناختی مرتبط با تصویر بدنی در نوجوانان: یک مرور دامنه ای از مطالعات ده سال اخیر

تصویر بدنی یکی از ابعاد بنیادین رشد روانی اجتماعی در دوره نوجوانی است که می تواند پیامدهای مهمی بر سلامت روان و رفتارهای مرتبط با سلامت داشته باشد. مطالعه حاضر با هدف مرور دامنه ای پژوهش های انجام شده طی ده سال اخیر درباره عوامل روان شناختی موثر بر تصویر بدنی نوجوانان انجام شد. روش: در این مرور دامنه ای، پایگاه های اطلاعاتی معتبر ازجمله PubMed، Scopus، Web of Science و SID برای مقالات منتشرشده بین سال های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۵ جست وجو شدند. معیارهای ورود شامل مطالعات کمی و کیفی در نوجوانان ۱۰ تا ۱۹ سال، تمرکز بر متغیرهای روان شناختی و گزارش یافته های مرتبط با تصویر بدنی بود. پس از غربالگری اولیه و حذف مقالات تکراری و غیرمرتبط، یافته ها از طریق تحلیل موضوعی خلاصه و طبقه بندی شدند. یافته ها: مرور مطالعات نشان داد عوامل روان شناختی نظیر عزت نفس، اضطراب اجتماعی، افسردگی، مقایسه اجتماعی، رضایت از ظاهر، درونی سازی هنجارهای فرهنگی زیبایی، و تاثیر رسانه های اجتماعی بیشترین نقش را در شکل دهی تصویر بدنی نوجوانان دارند. تفاوت های جنسیتی و فرهنگی نیز در شدت و جهت این روابط موثر بودند. همچنین حمایت خانوادگی و مهارت های مقابله ای به عنوان عوامل محافظتی در بهبود ادراک بدنی شناسایی شدند. نتیجه گیری: یافته ها بیانگر ضرورت مداخلات چندسطحی مبتنی بر افزایش عزت نفس، کاهش فشار اجتماعی–رسانه ای و ارتقای سواد رسانه ای در نوجوانان است. طراحی برنامه های آموزشی و روان درمانی با رویکرد جامع می تواند به ارتقای تصویر بدنی مثبت و کاهش آسیب های روانی مرتبط کمک کند.

Keywords:

تصویر بدنی , عزت نفس , اضطراب اجتماعی , رسانه های اجتماعی , نوجوانان