رابطه بین شاخص توده بدنی و بهزیستی جسمانی و روانی: نقش میانجی انگ وزن و نقش تعدیل گر جنسیت

چاقی به عنوان یکی از چالش های بهداشت عمومی، با پیامدهای گسترده جسمانی، روانی و اجتماعی همراه است و در دهه های اخیر توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. با توجه به نقش مولفه های اجتماعی در تجربه زیسته افراد دارای اضافه وزن، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای انگ وزن در رابطه میان شاخص توده بدنی (BMI) و بهزیستی جسمانی، روانی و تحلیل نقش تعدیل گر جنسیت در این ارتباط بود. این مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی بوده و بر روی نمونه ای به تعداد ۳۴۶ نفر از افراد دارای اضافه وزن و چاق انجام گرفت که از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از BMI، مقیاس موقعیت های انگ مبتنی بر وزن (SSI-B) و پرسشنامه فرم کوتاه سلامت (SF-۳۶) گردآوری و با روش تحلیل مسیر تحلیل شدند. یافته ها نشان داد BMI اثر منفی و معناداری بر بهزیستی جسمانی دارد؛ این اثر هم به صورت مستقیم و هم به واسطه انگ وزن مشاهده شد. رابطه مستقیم BMI با بهزیستی روانی معنادار نبود، اما اثر غیرمستقیم آن از طریق انگ وزن منفی و معنادار بود. نتایج تحلیل چندگروهی نیز نشان داد اثر BMI بر بهزیستی جسمانی در زنان منفی و معنادار و در مردان غیرمعنادار است. سایر مسیرهای مدل تفاوت معناداری بر حسب جنسیت نشان ندادند. این نتایج بر اهمیت طراحی و اجرای مداخلات روانی-اجتماعی با هدف کاهش تجربه انگ وزن و ارتقای بهزیستی جسمانی و روانی در افراد دارای اضافه وزن و چاقی تاکید می کند.

Keywords:

چاقی , شاخص توده بدنی , انگ وزن , بهزیستی روانی , بهزیستی جسمانی , جنسیت