رابطه بین صفات تاریک شخصیت و سوگیری های شناختی طرحواره ای نقش واسطه ای ناهمخوانی طرحواره تجربه

پژوهش حاضر با هدف تبیین الگوی مفهومی ارتباط بین صفات تاریک شخصیت (شامل خودشیفتگی، ماکیاولیسم و سایکوپاتی) و سوگیری های شناختی مرتبط با طرحواره های ناسازگار اولیه انجام شد و در این میان نقش میانجی ناهمخوانی تجربه با طرحواره ها نیز مورد بررسی قرار گرفت. چارچوب نظری پژوهش بر مبنای ادبیات طرحواره درمانی و رویکردهای نوین شخصیت شناسی در حوزه صفات تاریک شکل گرفته است. این مطالعه از نوع همبستگی - تحلیل مسیر بود و با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری (پات) داده های گردآوری شده از نمونه ای متشکل از تعداد نفر از بزرگسالان ایرانی تحلیل شد. شرکت کنندگان با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های استاندارد مربوط به صفات تاریک، شخصیت، ناهمخوانی طرحواره تجربه و سوگیری های شناختی پاسخ دادند. نتایج حاصل از تحلیل مدل، پیشنهادی حاکی از آن بود که صفات تاریک شخصیت به طور معناداری پیش بین سوگیری های شناختی هستند و این رابطه به واسطه ناهمخوانی تجربه با طرحواره ها تقویت می شود. یافته های پژوهش ضمن تاکید بر نقش تبیینی صفات تاریک در فرآیندهای شناختی ناسازگارانه می تواند مبنایی برای طراحی مداخلات بالینی هدفمند در راستای اصلاح سوگیری های شناختی در قالب درمان های مبتنی بر طرحواره درمانی فراهم آورد.

Keywords:

صفات تاریک , شخصیت خودشیفتگی , ماکیاولیسم , سایکوپاتی , طرحواره های ناسازگار اولیه