بررسی اثر ریشه درختان بر افزایش نفوذ آب در خاک به منظور کنترل رواناب سطحی

به منظور بررسی اثر رویش گیاهی به ویژه درختان بر افزایش نفوذپذیری و همچنین برای تعیین و ارزیابی ضرایب مدل های نفوذ، آزمایشات نفوذپذیری در سه مکان در اراضی دره باجگاه (باغ گلابی واقع در اراضی زراعی دانشکده کشاورزی، درختان کاج واقع در مجتمع اساتید و باغ انگور واقع در اراضی دانشکده دامپزشکی) انجام گردید. در هر مکان چهار استوانه قرار داده شد به طوری که دو استوانه هر کدام در 50 سانتی از دو طرف تنه درخت و دو استوانه دیگر در حد وسط بین درخت موردنظر با درختان کناری آن جایگذاری شد. در این 12 نقطه علاوه بر بافت و رطوبت اولیه خاک، میزان نفوذ عمودی آب به خاک نیز از روش آزمایش صحرایی استوانه های دوگانه جهت محاسبه تعیین ضرایب پنج مدل نفوذ کوستیاکف، کوستیاکف- لوئیس، فیلیپ، سازمان حفاظت خاک (SCS) و هورتون اندازه گیری شد. با استفاده از مدل های نفوذ مذکور پارامترهای نفوذ (زمان- نفوذ تجمعی و سرعت نفوذ) برآورد و با مقادیر اندازه گیری شده مورد مقایسه قرار گرفتند. مقادیر ضرایب تعیین (R2) و انحراف معیار (SE) ارائه شده، بیانگر این مطلب اند که تمامی مدل ها دارای ضرایب همبستگی بالایی هستند. نتایج حاصل از این تحقیق همچنین نشان داد که در 50 سانتی زیر تاج درخت میزان نفوذ بیشتر از حد وسط دو درخت می باشد و این به دلیل شیارهای بیولوژیکی حاصل از ریشه های درخت است که به صورت مجراهایی باعث افزایش نفوذ آب در خاک می شوند. افزایش میزان نفوذ در زیر درختان نسبت به خارج از آنان برای سه نوع بافت خاک مشخص شده در این تحقیق، در محدوده 69/20-354 درصد می باشد.

Keywords:

نفوذ , ریشه درختان , فیلیپ , هورتون , SCS , کوستیاکف