تحلیلی بر نقش فاکتورهای انسانی مؤثر در بروز تصادفات جاده ای از دیدگاه رانندگان نمونه مورد مطالعه (تصادفات محور سردشت پیرانشهر در استان آذربایجان غربی)

امروزه تصادفات و خسارات ناشی از آن یکی از مشکلات عمده حمل و نقل جاده ای در کشور محسوب می شود. تحلیل های انجامشده درخصوص عوامل موثر بر تصادفات جاده ای نشان داده اند که عامل انسانی بیشترین سهم را در بروز تصادفات به خوداختصاص داده است بدین منظور این پژوهش به بررسی و ریشه یابی عوامل انسانی و طبقه بندی آن ها از دیدگاه رانندگان پرداختهو میزان تأثیر هریک از این عوامل را با رویکرد توصیفی- تحلیلی ارائه نموده است . پژوهش پیش روی از نوع پژوهش هایتوصیفی - کاربردی است، جامعه آماری مورد بررسی در این تحقیق کلیه رانندگانی هستند که در محور سردشت- پیرانشهر واقع در استان آذربایجان غربی دچار حادثه شده اند که طبق فرمول کوکران تعداد 217 نفر بررسی قرار گرفتند. به منظور جمع آوریاطلاعات در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید؛ همچنین روایی و اعتبار پرسشنامه با روایی سازه ای و ضریبآلفای کرونباخ محاسبه شد. جهت تجزیه اطلاعات، بنا به ضرورت از شیوه های آمار توصیفی از قبیل فراوانی، فراوانی تجمعی ونسبی و میانگین، استفاده شد. همچنین در بخش آمار استنباطی از روش ها و تکنیک های مختلفی رگرسیون خطی استفادهگردید. بر اساس ضریب رگرسیون محاسبه شده میان هریک از ابعاد یولوژیکی از قبیل (کم تجربگی نوجوانان و جوانان راننده،نقایص شناختی، حرکتی و حسی - ادراکی نسبی در افراد، بیماری ها و معلولیتها و کهولت سن) عوامل فردی و روانشناختی ازقبیل (مصرف مواد و الکل، سرعت زیاد، خواب آلودگی، سبقتهای نابه جا، بی توجهی به تابلوهای راهنما و هشدار دهنده،رانندگی طولانی بدون استراحت، نبستن کمربند ایمنی، عدم بازبینی، تجربه و سابقه تصادف قبلی، اعتماد به نفس رانندگی،استرس و عدم بازبینی دقیق وسیله نقلیه و ابعاد قابلیتهای کوتاه مدت از قبیل (پرخوری، سیگار روشن کردن، استفاده از تلفنهمراه و حتی صحبت کردن با مسافرین) با میزان و شدت تصادفات جاده ای در سطح 95 % اطمینان ارتباط وجود داشت. نتایجحاصل از همبستگی متغیرها حاکی از آن بود که کلیه متغیرهای مستقل تحقیق رابطه مستقیم و معناداری با متغیروابسته داشتند. همچنین براساس نتایج تحلیل رگرسیونی مشاهده گردید که از بین متغیرهای تأثیرگذار، چهارمتغیر بی توجهی به تابلوهای راهنما و هشدار دهنده ، مصرف مشروبات الکلی، خستگی و خواب آلودگی و سرعت زیاد بیش ازنیمی از تغییرات و نوسانات میزان تصادفات را تبیین میکنند و براساس ضرایب بتا نبستن کمربند ایمنی، استفادهاز تلفن همراه، استرس، عدم بازبینی دقیق وسیله نقلیه، رانندگی طولانی بدون استراحت، نقایص شناختی، حرکتی و حسی - ادراکی نسبی در افراد، کم تجربگی، بیماری ها و معلولیتها، تجربه و سابقه تصادف قبلی، کهولت سن، سیگار روشن کردن، اعتماد به نفس در رانندگی و پرخوری به ترتیب دارای بالاترین مقدار Beta بیشترین عوامل دخیل در تصادفات جاده ای از دیدگاه رانندگان به شمار می روند.

Keywords:

تصادفات جاده ای , عامل انسانی , رانندگان