وجوه بلاغی دعای عرفه

دعای عرفه، دعایی است که در صحرای عرفات بر زبان امام حسین (علیه السلام) جاری گشت. امام (علیه السلام) در ایندعا مضامین بلند عرفانی را با الفاظ فصیح و بلیغ درآمیخته است. این دعا میدان وسیعی از بلاغت اعم از معانی، بیان وبدیع را در برگرفته است. علم معانی یکی از بخشهای مهم علم بلاغت است که در آن چگونگی مطابقت کلام با مقتضایحال شناخته میشود تا سخن با هدف از ایراد آن متناسب گردد. از شاخههای علم معانی، بحث جملات انشائیه طلبیاست که در قالبهای گوناگون امر، نهی، استفهام و نداء بکار میرود. گاه قالبهای مذکور از غرض اصلی و اولیه خودرا می رساند. این پژوهش با روش تحلیل محتوا به بررسی « ثانویه » خارج می شود و جمله طلبی غرضی دیگر یا اصطلاحاًجملات انشائیه در دعای عرفه پرداخته است و اغراض ثانویهای که در کتابهای بلاغی به آن اشاره شده استخراج نمودهاست. علاوه بر آن به اغراض نو یافتهای دست پیدا کرده که در کتابهای بلاغی کمتر به آن اشاره شده است.

Keywords:

دعای عرفه , بلاغت , علم معانی , انشاء طلبی