فرسایش آبی و نقش آن در بیابانزائی مناطق خشک؛ مطالعه موردی: حوضه آبریز کویر بجستان در خراسان

خاک به عنوان یک سیستم حیات بخش و تاثیرگذار بر روی بقاء و تداوم فعالیت تمامی موجودات زنده و بویژه انسان حائز اهمیت فراوان می باشد. این اهمیت به اندازه ای است که هر گاه بین خاک و میزان بهره برداری عدم تعادلی بوجود اید و استفاده از ارارضی بدون در نظر گرفتن استعداد بالقوه آن، انجام گیرد، موجبات فرسایش تشدید شونده و نابودی تدریجی بستر حیاتی انسان و به مخاطره افتادن حیات نسلهای آتی را فراهم خواهد کرد. آمار و ارقام و شواهد موجود بیانگر آن است که در کشور ما میزان تخریب و فرسایش اک مستیما در ارتباط با بهره براریهای بی رویه انسان را طبیعت می باشد، نمونه چنین دخالتهای نسنجیده بصورت افزایش سطح اراضی کشاورزی، تخریب پوشش گیاهی ، بوته کنی و قطع اشجار ، احداث جاده های خاکی روستایی، بهره برداری از معادن سطحی و ... در بیشتر نقاط مملکت قاب مشاهده است. از انجایی که این برنامه ها، بدون تدوین طرح علمی دراز مدت (آمایش سرزمین) و بدون توجه به اثرات مخرب آن بر روی محیط زیست صورت گرفته است، لذا در صورت بازدهی اندک در کوتاه مدت، بازگشت زمان نتایج سوء و مخرب فعالیتهای به ظاهر عمرانی پدیدار شده است. بنابراین با توجه به اینکه فرسایش خاک از عوامل اصلی بازدارنده توسعه در مناطق خشک محسوب می گردد، بررسی نقش آن در فرایند بیابانزائی و شناسایی روشهای کنترلی آن می تواند بر توسعه پایدار مناطق بیابانی کمک نماید.