پیامدهای احداث جزایر مصنوعی و احیای جزایر طبیعی بر توسعه پایدار خلیج فارس

در اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم کشورهای آمریکای شمالی (کانادا و آمریکا) و برخی کشورهای آسیایی مانندژاپن، سنگاپور، چین و امارات متحده عربی شروع به ساخت جزایر مصنوعی در سواحل دریایی خود نمودند. از ابتدای هزارهسوم میلادی کشورهای دیگر حاشیه جنوبی خلیج فارس از جمله بحرین، قطر، عمان و به خصوص امارات متحده عربی به دلیلطول کم سواحل خود در خلیج فارس و همچنین خروج از اقتصاد تک محصولی نفت، رو به ساخت جزایر مصنوعی جهتافزایش سواحل به منظور فعالیت های اقتصادی و گردشگری آوردند. این کشورها به دلیل نداشتن جزایر طبیعی با وسعت وشکل مناسب، رودیکرد ساخت جزایر مصنوعی از جمله جزایر النخیل، العالم، النجوم، القصر، مرجان و السعدیات اماراتی،مروارید قطر، امواج، دیورات، المحرق و ماهی بحرینی و موج عمانی را در پیش گرفتند. اما غافل از آن که این سازه ها با روحتوسعه پایدار تعارض هایی حل نشدنی دارد. توسعه پایدار با مؤلفه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، فناوری و زیست محیطیهیچ وجه اشتراکی با ساخت و ساز جزایر مصنوعی ندارد و حتی احیای برخی از جزایر طبیعی که در راستای تبدیل آن ها بهجزایر مصنوعی باشد نیز همین گونه می باشد. ایران با احیای جزایر طبیعی قشم، کیش، هرمز، لارک، هنگام، تنب بزرگ وکوچک، بوموسی، سیری، فارور کوچک و بزرگ، هندورابی، لاوان، خارک و خارکو، شتور، فارسی و ... با شرایطی که در دلتعاریف و خصوصیات توسعه پایدار نهفته، در خلیج فارس می تواند چنان تحول شگرفی در توسعه پایدار خلیج فارس ایجادنماید که کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس را وادار به الگوبرداری نماید. اما کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و به طورخاص امارات ممکن است فقط مؤلفه اقتصادی توسعه پایدار را برای خود به رشد رسانده باشند ولی این رشد قطاعی بوده وهمه جانبه نمی باشد، زیرا دیگر مؤلفه های توسعه پایدار به دست فراموشی سپرده شده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانه ای و اینترنتی و استفاده از نرم افزارهای GIS ، Snagit و دانلود تصاویر ماهواره ای با استفاده ازنرم افزار Google Earth به تجزیه و تحلیل ابعاد مختلف این موضوع پرداخته است.

Keywords:

جزایر مصنوعی , جزایر طبیعی , خلیج فارس , توسعه پایدار , محیط زیست , امارات متحده عربی , جمهوری اسلامی ایران , کشورهای عربی