خوانش بینانشانه ای تصویرسازی های گیلگمش با تاکید بر مطالعه تک اسطوره ترامتن

میل به جاودانگی یکی از مهم ترین دغدغه های فکری بشر بوده که با مدارک تاریخی نیز قابل اثبات میباشد. انسان در مسیر یافتن راه حلی برای رهایی از مرگ، به داستان سرایی پرداخته که در قالب آثار هنری و ادبی فرهنگ های مختلف بشری جلوه گر می شوند. بارزترین شخصیت اسطوره ای بین النهرینی گیلگمش معرفی شده که در راه کشف معمای بی مرگی سفری را در پیش می گیرد و سر انجام به خودشناسی میرسد. این روایت؛ توسط مؤلفان و هنرمندان بسیاری بازنمود یافته است. یکی از مهمترین رسانه ها تصویرسازی میباشد. از این میان بازآفرینی ادبی احمد شاملو با تصویر سازی مرتضی ممیز 1 1431 ه ش و تألیف ویلیام الری لئونارد 2با تصویرسازی آیروینگ آمن 1434 ه ش با موضوع گیلگمش نظر این نوشتار را به خود جلب کرد. از آنجایی که روایتی واحد الهام بخش مصوران بوده، گوناگونی و تفاوت هایی در تصاویر ایجاد شده دیده می شود که علل و عوامل این اختلافات مد نظر می باشد. در این مقاله تلاش می شود تا بر اساس رویکرد های جدید از جمله: نظریه تک اسطوره و سفر قهرمان جوزف کمبل 3؛ و روش های تطبیقی تحلیلی چون نظریه ترامتنیت 3 ژرار ژنت 6، بازنمود تصویری این روایت را در دو فرهنگ مختلف بررسی کنیم. هدف از این پژوهش کشف جایگاه تصاویر خلق شده با مضمون جاودانگی به وسیله تطبیق در الگوی سفر قهرمان کمبل می باشد که در این راستا؛ طبقه بندی دیدگاه گفته پرداز کلامی و میزان انطباق و همگرایی این روایت با الگوی فوق و همچنین علل شباهات و تفاوت های موجود در خلق تصاویر از دیدگاه روابط بینامتنی نیز بررسی می شود. یافته ها بیانگر این است که اگرچه این تصاویر دارای مضمونی مشترک هستند لیکن، به دلیل تأثیر بافت و پیش متن های فرهنگی و هنری بر هنرمندان دارای تفاوت هایی در بازآفرینی مصوران می باشد.

Keywords:

تک اسطوره , ترامتن , سفرقهرمان , گیلگمش , تصویرسازی