بررسی تطبیقی تاثیرپذیری شاهنامهی سلیماننامه از مکاتب تیموری وترکمن ایران

سال 029 ه بیشک نقطه ی عطفی در تاریخ هنر عثمانی است. در این سال نیروهای بایزد دوم با شکست شاه اسماعیل صفوی درجنگ چالدران علاوه بر تفوق نظامی برگنجینه ای از کتب مصور و هنرمندان تبریز دست یافتند.که باعث انتقال دستاوردهای هنری ایران به عثمانی شد. دراین پژوهش تاثیر پذیری شاهنامهی سلیمان نامه از مکاتب تیموری و ترکمن مورد نظر است. مکتب تیموری پیش از مکتب ترکمنوجود داشته است. اما تاثیری که بر هنر مکتب ترکمنان و عثمانی گذاشته را نباید از نظر دور داشت.حجم بالای آثار تولید شده در شیراز موجب انتشار سبک ویژهی ترکمنان در ایران، ترکیه و هندوستان شد.سرهای بزرگ روی گردنهای باریک، اندام های ریزنقش، رنگهای درخشان و ابرهای چینی مکتب ترکمن در سلیماننامه به صورت بارز جلوه گر شد. تاثیرگذاری مکتبهای ترکمنان بغداد، شیروان، گیلان و مکتبتیموری شیراز برسلیمان نامه بیشتر بوده است. یکی از عوامل مهم نگارگری در سده نهم هجری نفوذ شدید تزئینات چینی در نقاشی ایران است. نفوذ نقوش وحیوانات افسانه ای چینی در دوره ی بعددرترکمنان نیز وجود دارد. تاثیر نقاشی چینی در سلیمان نامه و به ویژه در تزئینات و دورگیری های آزادکمتر برزو داشته است. حواشی تزئینی متاثر از اسلیمیها و نقوش اسلامی نیزمحدودتراست. فضایتاریخی وتوصیفی سلیماننامه با مکتب تیموری پیوند دارد. نگاره های مکتبترکمنان اغلب عاطفی واحساسی ومکتب نقاشی تیموری منطقی وعقلانی است.فرضیه غالب آن است که شاهنامهی سلیماننامهدارای عناصری از مکاتب نگارگری تیموری وترکمن ایران است . در پایان از ویژگیهای سلیماننامه : توجه به موضوعات رزمی در نگاره ها، قهرمان سازی، سرهای برزگ، داستانها ساده واحساسی،تزئینات و رنگهای محدود،ترکیببندی پلهپله ،عدم تحرک پیکره ها و طبیعت محدود را میتوان نام برد.این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی وگردآوری منابع کتابخانه ای انجام شده است.

Keywords:

نگارگری عثمانی , سلیمان نامه , مکتب تیموری , مکتب ترکمنان