بررسی تطبیقی تعامل سه جانبه ادبیات، موسیقی ومذهب

ادبیات، موسیقی و مذهب به عنوان سه مقوله پویا، اثرگذار و جدا نشدنی از دیرباز مورد توجه خاص قرار گرفته اند تاجایی که نمی توان مرزی واقعی بینشان قرار داد. این در حالی است که این سه مقوله، با توجه به بسترهای گوناگون دارایاستقلال و شخصی تهای خاص خود نیز هستند. عظمت و بزرگی هر ملتی دوشادوش پیشرفت های مادی و اقتصادی، بهصورت ژرف به تاریخ و فرهنگ و ادبیات آن وابسته است. لذا بدیهی است که مبنا قرار دادن دستاوردهای مادی به عنوانتنها معیار پیشرفت جوامع، بدون توجه به فرهنگ، ادبیات و هنر آن ها هرگز مورد پذیرش اندیشمندان و جامعه بشری نبودهاست. پیوندهای دو ملت ایران و عرب در طول تاریخ، زمینه ی تأثیر و تأثر ایشان را در زمینه های گوناگون از جمله ادبیاتفراهم ساخته است.موسیقی به عنوان یکی از ارکان اصلی شعر در ادبیات فارسی و عربی، به دلیل پیوندهای خاص زبانی مورد توجهناقدان دو زبان بوده است. تاریخ موسیقی، بیانگر تأثیر پذیری شعر فارسی از زبان عربی در اصول موسیقایی خود است.همچنین مذهب حافظ موسیقی است، چون اگر موسیقی مذهبی در ایام سوگواری نبود موسیقی آوازی ما از بین می رفت.ادبیات نیز در حفظ موسیقی نقش بسزایی داشته است و باعث غنای آن شده است. موسیقی، زمانی دارای مفهوم می شود کهبا ادبیات همراه باشد؛ چون موسیقی مذهبی با ادبیات غنی همواره پربار بوده است. موسیقی همراه با ادبیات رشد نکرده؛ بلکهدر طول تاریخ ادبیات ما همیشه چند قدمی از موسیقی جلوتر بوده است.با توجه به ارتباط مستحکم بین ادبیات، موسیقی و مذهب و تأثیری که بر یکدیگر دارند در نوشتار حاضر، تعامل سهجانبه این سه مقوله همراه با بیان تأثیر و تأثر متقابل آنها با روش تحلیلی – توصیفی بررسی گردیده است.

Keywords:

تعامل ادبیات , موسیقی و مذهب , ادبیات فارسی و عربی , ارکان شعر , اصول موسیقایی