مقایسه ساختار داستان در دواثر عطار با تکیه بر دو الگوی جدید ساختار گرای داستان نویسی

ادبیات کهن فارسی به دلیل وسعت دامنه و عمق محتوا مسائلی پژوهشی نشدهٔ فراوانی دارد. یکی از قالبهای ادبی در متون گذشتهٔ فارسی، ساختار داستان مینی مال و داستان بلند است. در این پژوهشی، چارچوب ساختاری دو اثر از عطار (مصیبت نامه و منطقالطیور) را براساسی دو الگوی لباو و والتسکی (۱۹۹۷) و گریماسی (۱۹۹۹) بررسی کردهایم. فرضیهٔ نگارندگان این است که ساختار داستانهای مصبیت نامه به دلیل اینکه به قصه و حکایت شبیه است (از لحاظ پیرنگ و وجود درسی اخلاق)، با الگوی لباو و والتسکی مطابقت دارد؛ ولی ساختار کلی داستان منطقالطبور به دلیل شباهت به داستان بلند، مطابق معیارهای الگوی گریماسی است. اگرچه در منطقالطبیر نیز حکایتهای کوتاه فراوانی هست که براساسی الگوی لیا و قابل بررسی است، مقصود ما در این پژوهشی، ساختار کلی کتاب به عنوان یک داستان بلند است. روش این پژوهشی توصیفی - تحلیلی و بهرهگیری از منابع کتابخانه ای است. نخست به بررسی ساختار داستان مینی مال در مصیبت نامه و انطباق آن با الگوی لباو و در گام بعدی به بررسی ساختار داستان بلند در منطقالطیر و مطابقت آن با الگوی گریماسی میپردازیم و در پایان به این نتیجه دست می یابیم که انطباق دو الگوی ساختاری نام برده بر آثار یک نویسنده علاوه بر تفاوت در زبان و ساختار این آثار، تفاوتهای ساختاری این دو الگو در قالبهای ساختاری مختلف نیز نشان می دهد.

Keywords:

ساختارگرایی , داستان مینی مالی , داستان بلند , عطار , لباو و والتسکی , گریماسی