محاسبه مزیت نسبی محصولات زراعی و باغی استان فارس

استان فارس یکی از قطب های کشاورزی کشور است که با سرمایه گذاری مناسب و برنامه ریزی شده می تواند به عنوان یکی از مراکز اصلی تولید و صادرات انواع محصولات کشاورزی ، عمل کند. توسعه صادرات و افزایش تنوع آن بستگی به توان تولیدی و قدرت رقابتی محصولات کشاورزی تولید شده استان در بازار جهان دارد و قدرت رقابتی محصولات کشاورزی نیز متاثر از عواملی نظیر قیمت و کیفیت آنها می باشد . یکی از شاخصهایی که برای اندازه گیری قدرت رقابتی محصولات تولیدی یک کشور در بازار جهانی استفاده می شود، شاخص مزیت نسبی است. بر اساس این شاخص اگر کشوری یا منطقه ای عوامل و نهاده های تولید فراوان داشته و بتواند کالا را کم هزینه تر از سایر مناطق تولید و به بازار جهانی عرضه نماید، در تولید آن کالا مزیت نسبی داشته ومی تواند در مقابل سایر رقبا بازار صادراتی خود را حفظ نماید. این مفهوم از مزیت نسبی توجه خود را به رقابت بین تولید داخلی و تولید در کشورهای رقیب معطوف می کند. مفهوم دیگری از مزیت نسبی نیز وجود دارد که به مقایسه تولید محصول در مناطق مختلف یک کشور پرداخته و موقعیت آن را نسبت به دیگر مناطق می سنجد. این مفهوم بیشتر فیزیکی بوده و قیمت ها در تعیین آن نقشی ندارند . در این مطالعه مزیت نسبی محصولات عمده زراعی ، گندم، (آبی و دیم)، جو (آبی و دیم) ، ذزت دانه ای، شلتوک، سیب زمینی، گوجه فرنگی، پیاز، پنبه، چغندر قند، دانه های روغنی و محصولات باغی انگور(آبی و دیم)، انجیر (آبی و دیم)، خرما (آبی و دیم)، سیب، پرتقال، لیموشیرین و انار در سال زراعی 82-83 در استان فارس تعیین شده است. با توجه به تفاوت موجود در تعریف مزیت نسبی، برای محاسبه آن از دو نوع شاخص استفاده شده است. شاخص های نوع اول منفعت خالص اجتماعی (NSP) ، هزینه منابع داخلی (DRC) و نسبت هزینه به منفعت اجتماعی (SCB) را شامل می شوند. شاخص های نوع دوم شامل شاخص کارایی مزیت (EAI) ، شاخص مقیاس مزیت (SAI) و شاخص جمعی مزیت (AAI) هستند که با مقایسه عملکرد و سطح زیر کشت مناطق مختلف محاسبه می شوند.