وجوه معنایی واژه های «حجیم» و «سعیر» در برخی از آیات قرآن کریم

بدون تردید قرآن معجزهی جاودانهی پیامبر (ص) و سند همیشه زندهی حقانیت اوست، معجزهای که با مغزها و اندیشه هایانسان سر و کار دارد. الفاظ قرآن که از همین حروف الفبا ترکیب یافته است در اعماق دل و جان انسان نفوذ می کند. در انواعروابط معنایی بین الفاظ، ترادف یکی از مباحث لغوی و به مثابه پدیده ای تلقی می شود که همواره محل مناقشه بوده است.موافقان و مخالفان با استناد به مصادیق آن به اثبات یا رد واژگان مترادف پرداخته اند و اختلافات آنان به نظر برخی، لفظی وناشی از بی توجهی آنان به مقاصد یکدیگر بوده و ریشهء اختلافات آنان نداشتن تلقی و تعریف واحدی از ترادف دانسته شدهاست. ترادف به لحاظ نقشی که در ترجمه و تفسیر کلمات قرآنی دارد، در متون تفسیری و در ذیل مباحث ادبی مورد توجهمفسران قرارگرفته است. هیچ یک از این مترادف نماها قابل جایگزین شدن با دیگری نیست و دریافت این حقیقت درلابلای فصاحت آیات نازل شده ی قرآن موج می زند. باید به این مطلب اشاره کرد که هر کلمه ی قرآن براساس اعجاز، دارایظرافت و شگفتی است. گرچه وجود ترادف یا عدم ترادف در بخش هایی از قرآن، موجب اظهار نقطه نظرات توأم با احترامدانشمندان قرآنی گردیده است.بنابراین در این پژوهش، از بین واژگان قرآنی، دو واژه «حجیم»، به معنای پنجمین در دوزخ یا آتش برافروخته و پرفروزان و «سعیر» که گاهى در توصیف آتش دوزخ بکار رفته است که از نظر معنایی شبیه به هم و یا به عبارتی مترادف هستند را انتخاب گردیده و با استفاده از دو روش توصیفی و تحلیلی و نیز با استفاده از معنای لغوی آنها در لغت نامهها و همچنینوجوه معنایی آنها در آیات قرآن کریم و حاکم بودن اصل عدم ترادف در قرآن، مورد بررسی قرار گرفته و همچنین به بررسی برداشت متفاوت برخی از مفسران و مترجمان فارسی زبان قرآن کریم از دو واژه «جحیم» و «سعیر» پرداخته شده است.

Keywords:

قرآن کریم , جحیم , سعیر , ترادف , تفاوت