تعیین کیفیت علوفه ای بونی (Aeluropus lagopoides) و سلمکی ساقه سفید (Atriplex loucoclada) منطقه سیستان در مراحل ختلف فنولوژیکی

شناسایی کیفیت و ارزش غذایی گیاهان به دلیل اهمیت آن ها در تغذیه دام کمک موثری در توصیف جیره غذایی دام می نماید. همچنین، تعیین کیفیت علوفه یکی از مهمترین عواملی است که در جهت مدیریت صحیح مراتع لازم است. در این تحقیق کیفیت دو گونه علوفه از خانواده شبه گندمیان، بونی (Aeluropus lagopoides) و سلمکی ساقه سفید (Atriplex loucoclada) در مراتع سیستان در سه مرحله فنولوژیکی ( رویشی، گلدهی و بذردهی) مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا نمونه های گیاهی در سه مرحله رویشی، گلدهی و بذردهی جمع آوری و سپس نمونه ها بلافاصله به آزمایشگاه منتقل و در آزمایشگاه پس از آسیاب آن ها، ترکیبات شیمیایی به روش استاندارد، گوارش پذیری ماده آلی و انرژی قابل متابولیسم به روش تولید گاز (in vitro) تعیین شد. نتایج بیانگر تغییرات قابل ملاحظه ای در ترکیب شیمیایی گیاهان مورد بررسی در مراحل مختلف فنولوژیکی بود (p<0/05). با پیشرفت مرحله رشد، از مقدار پروتئین خام، گوارش پذیری ماده آلی و انرژی قابل متابولیسم کاسته و بر میزان الیاف سلولی افزوده شد (p<0/05). بیشترین میزان حجم گاز تولیدی در 96 ساعت، گوارش پذیری ماده آلی و انرژی قابل متابولیسم مربوط به مرحله رویشی بونی بود (p<0/05). کیفیت علوفه ای بونی در مرحله رویشی بهترین ارزش غذایی را در مقایسه با مراحل دیگر بونی و مراحل مختلف فنولوژیکی گونه لولیوم داشت. نتایج نشان داد که پیشرفت مرحله رشد و در نتیجه افزایش سهم اجزاء دیواره سلولی موجب کاهش معنی داری در ارزش غذایی می شود. در نتیجه توصیه می شود این گیاهان در مرحله رویشی برای تعلیف دام استفاده شود که از ارزش غذایی مطلوب تری برخوردار می باشند.

Keywords:

گوارش پذیری , مرحله فنولوژیکی , مرتع , تولید گاز و سیستان