قضاوت و شهادت در حقوق ایران

قضا به معنی حکم کردن میان مردم است و در تعریف اصطلاحی قضا عبارت است از فصل خصومت و جدا کردن طرف های دعوی از یکدیگر و حکم به ثابت بودن ادعای خواهان یا حکم به ناحق بودن ادعای وی است. بنابراین قضاوت برای کسانی که شایستگی آن را دارند واجب کفایی است ولی در صورت حضور امام علیه السلام وظیفه ی امام علیه السلام یا نایب ایشان است. در قضاوت قوانینی که قاضی موظف به رعایت آن ها است : 1- برابری میان دو طرف نزاع ، 2- شیوه ی شنیدن سخن طرفین نزاع، 3- شیوه ی به سخن در آوردن طرفین نزاع. چهار اصل حقوق طبیعی عبارتند از، 1- حق حیات، حق استفاده از زمین و موالید آن است، 4- حق تساوی هر فرد با سایر افراد در حقوق است. در باب شهادت برای بهتر متوجه شدن به چهار ماده استناد می کنیم. 1- بنابر ماده ی 1313 قانون مدنی : در شاهد بلوغ، عقل، عدالت، ایمان و طهارت مولد شرط است و 2- بنابر ماده ی 1314 قانون مدنی: شهادت اطفالی را که به سن پانزده سال تمام نرسیده اند فقط ممکن است برای مزید اطلاع استماع نمود مگر در مواردی که قانون شهادت این قبیل اطفال را معتبر شناخته باشد و 3- بنابر ماده ی 1315 قانون مدنی: شهادت باید از روی قطع و یقین باشد، نه به طور شک و تردید. و 4- بنابر ماده ی 1319 قانون مدنی: در صورتی که شاهد از شهادت خود رجوع کند یا معلوم شود بر خلاف واقع شهادت داده است به شهادت او ترتیب اثر داده نمی شود.

Keywords:

قضاوت , شایستگی , واجب کفایی , شهادت , شاهد