نگاهی به مبناگرایی سنتی در فلسفه ی غرب؛ از یقین دکارت تا خطاپذیری بونجور
Publish place: Journal Of Philosophy & Theology، Vol: 18، Issue: 69
Publish Year: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 632
This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JPT-18-69_004
تاریخ نمایه سازی: 22 آبان 1395
Abstract:
دکارت، به عنوان یکی از نمایندگان برجسته ی مبناگرایی سنتی، برای دستیابی به یقین، شک عام دستوری را نقطه ی آغاز قرار می دهد و براساس آن، در نخستین گام به وجود خود یقین می کند و از این طریق، معرفت به خدا و جهان را تبیین می کند. او در مسیر فکری خود تلاش می کند از اعتبار حواس که احتمال خطا دارند، بکاهد و ارزش بیشتری به شهود دهنی دهد. دکارت وضوح و تمایز را ملاک حقیقت می داند و مصونیت از هر شک ممکن را معیاری برای یقین به شمار می آورد. بونجور که از معرفت شناسان معاصر است، در دفاع از مبناگرایی سنتی، با بیان انتقاداتی بر دکارت، می کوشد تا نظریه یقین دکارت را از نقدها بپیراید و به معیاری جدید برای خطاناپذیری باورها برسد. نظریه «آگاهی سازنده» بونجور راهی در تبیین باور خطاناپذیر می باشد. آگاهی سازنده یک مرحله هوشیاری غیر مفهومی است که با فرآیند توصیفی می توان آن را به باور مفهومی تبدیل کرد. از این منظر، دیدگاه بونجور با اندیشه ی علم حضوری در فلسفه ی اسلامی قابل مقایسه است، با این تفاوت که از دیدگاه بونجور، در باورهای برآمده از آگاهی غیر مفهومی احتمال خطا وجود دارد، ولی توجه به آن معقول نمی نماید.
Authors
وحیده اکرمی
پژوهشگر مرکز پژوهشی موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه
محمدعلی مبینی
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی