علم تشریح و تصویرنگاری پزشکی در نسخه های خطی دوره اسلامی

این پژوهش در پی شناخت ویژگی های طراحی متون پزشکی کهن در ایران و چگونگی و کاربرد آن در متون علمی و آموزشی در کتب قدیم ایران بخصوص دوران بعد از اسلام می باشد. همچنین معرفی ارزش های هنری گذشته به جامعه فرهنگی و هنری عصر حاضر و توجه به اهمیت نگارگری در ایران و فرهنگ بسیار غنی ایرانی و توجه به هنر نقاشی در همه اعصار قدیم در ایران است. ولی کم توجهی به متون پزشکی از دیدگاه هنری و تصویرنگاری پزشکی در این آثار جای مانده که نوعی پیوند علم و هنر بوده است باید به طور خیلی جدی تری مورد توجه قرار بگیرد.از دیگر اهداف پژوهش حاضر می توان به اهمیت آشنایی افرادی که در زمینه پزشکی کار می کنند و در مورد متون قدیم و کارکردهای آن آگاهی ندارند را بتوان آشنا کرد. و اینکه ارتباطی فرهنگی و هنری و علمی در مفاهیم تصویری هنر و پزشکی برقرار کنیم. همچنین جایگاه هنر و ارتباط نزدیک ان با علم پزشکی مورد بررسی قرار گرفته است. در اینجا نیم نگاهی به تاریخ پزشکی ایران شده است. شش نسخه خطی مصور شده تحت عنوان تشریح الابدان که کمک شایانی به علم پزشکی و علم تشریح ایران و جهان کرده است مورد بررسی قرار گرفته است. (تشریح الابدان تنها رساله مصور پزشکی ایران می باشد که در دوره تیموریان مصور شده است.)در این پژوهش با استفاده از منابع اسنادی و کتابخانه ای به گردآوری داده ها پرداخته شده است. با روش میدانی به بررسی نمونه ها و طراحی نسخه های خطی یا چاپ سنگی و تجدید چاپ نسخه های قدیم و سپس با استفاده از رویکرد تحلیلی- توصیفی به تحلیل محتوای طرح ها، نقاشی های تنها رساله مصور پزشکی ایران بر اساس هنر دوران تیموریان پرداخته شده است.

Keywords:

علم تشریح , تصویرنگاری پزشکی , نسخه های خطی , بعد از اسلام