واکاوی تمایز ماهوی مدینه (شهر) و قریه (روستا) در ادبیات قرآنی

قرآن کریم به عنوان مهم ترین متن دینی مسلمانان در حوزه های مختلف دانش بشری دارای ظرفیت های قابل توجهی استکه اغلب مورد غفلت قرار گرفته است. از جمله موضوعات طرح شده در این کتاب آسمانی، شهر و مولفه های آن است که براین اساس، تاکنون پژوهش های مختلفی پیرامون شهر اسلامی انجام شده است. در همین راستا، طی این مقاله به بررسیاین مسیله پرداخته شده است که آیا قرآن کریم، تمایزات عرفی میان شهر و روستا را به رسمیت می شناسد یا خیر بهبیان دیگر، در ادبیات قرآنی، شهر چه مولفه یا مولفه هایی دارد که آن را از قریه (آبادی یا روستا) متمایز می سازد برای اینمنظور در این مقاله، دو کلیدواژه مدینه (شهر) و قریه (روستا) در قرآن کریم با استفاده از روشی ترکیبی (مرکب از تحلیلمحتوای کیفی و استدلال منطقی) مورد ژرفکاوی قرار گرفت هاند. یافته های تحقیق بیانگر آن است که قرآن کریم برخلافنظریات رایج در حوزه شهرسازی، مولفه اصلی در تمایز ماهوی شهر و روستا را ناشی از تفاوت های اقتصادی، اجتماعی،کالبدی و حتی جمعیتی نمی داند بلکه در ادبیات قرآنی، مولفه اصلی در تمایز ماهوی شهر و روستا عبارت است از ایمان بهخدای متعال و الزامات حاصل از آن و لذا یک زیستگاه انسانی، هر چقدر هم که به لحاظ جمعیتی و کالبدی بزرگ باشد،چنانچه فاقد این مولفه باشد از منظر قرآن فاقد استحقاق لازم برای اطلاق واژه مدینه (شهر) است. این ادعا در بدنه پژوهش،با تطبیق آیات مختلف حاوی واژه های مدینه و قریه پیگیری و اثبات شده است.

Keywords:

قرآن کریم , مدینه , قریه , ایمان