تاملی در شگرد های به کار گیری حروف در مثنوی معنوی و دیوان شمس

توجه به حروف و استفاده از آن ها به اشکال مختلف در شعر اغلب شاعران قابلمشاهده است. مولوی، خاقانی، سنایی، ناصر خسرو و ... جزو شاعرانی هستند که اینبرجستگی کاربردی در آثار ایشان به راحتی قابل تشخیص است. همین کاربردها نوعیسبک شخصی در شعر شاعران را می نمایاند که بررسی و تحلیل آن ها خالی از فایدهنبوده و به نوعی در تبیین افکار و اندیشه های سرایندگان سودمند است. از این رو اینمطالعه با هدف تشخیص، تبیین و نشان دادن ابیات و اشعاری که مولانا در آن ها باحروف به هنرنمایی پرداخته، شکل گرفت. به همین منظور مثنوی معنوی و دیوانشمس این شاعر عارف، با روش توصیفی – تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای و نرم افزارهایگوناگون نظیر صریر و درج مورد کنکاش قرار گرفته و معلوم گردیدکه مولانا در تصویریکردن حروف الفبا ید بالایی داشته و توانسته در بیش از نصف حروف الفبای هنرنماییکند. این بازی با حروف را می توان در تک تک شماری حروف یک واژه، توجه به شکلظاهری آن ها، انتزاع از مجموعه ی حروف الفبا، توجه به حروف اول واژه ها و توجه بهحروف رمز قرآنی و ... دسته بندی نمود.

Keywords:

مولوی , حروف , تصویر سازی , الفبای فارسی