آراء ابن بابویه قمی ( شیخ صدوق ) در خداشناسی و توحید

ابن بابویه ملقب به شیخ صدوق محدث و فقیه نامدار امامیه در سده چهارم هجری است گر چه بسیاری از صاحب نظران و پژوهشگران حوزه دین، وی را متعلق به جریان اخباری گری سده های نخستین امامیه دانسته و به عنوان یک محدث نص گرا معرفی کرده اند ، لکن او درکتب مختلفی به بسیاری از مباحث مربوط به توحید و خداشناسی پرداخته است، در حقیقت اندیشه های کلامی صدوق بیشتر متون احادیث و روایاتی است که با کمترین تصرف ممکن در قالب یک نظام استدلالی کلامی تدوین شده است . دو کتاب اصلی وی در این باره، کتاب التوحید و الاعتقادات است، وی عالی ترین و ژرف ترین و دقیق ترین نکات توحیدی و خداشناسی عقلی و استدلالی را در التوحید ، از معادن علم؛ ایمه معصومین (ع) وپیامبر اکرم (ص) نقل و گاه شرح کرده است، اعتقادات امامیه را در امور مختلف اعتقادی، با استنباطات خود از روایات ، در کتاب دیگرش الاعتقادات بیان نموده است. در این پژوهش مختصر سعی خواهیم نمود مهمترین مسایل در باب توحید و خداشناسی را مطرح، و آراء و اندیشه های شیخ صدوق را درباره آنها تبیین نماییم، جهت رعایت سیر منطقی بحث، ابتدا به موضوع اثبات وجود خدا، و سپس اثبات توحید و یگانگی خداوند، صفات او، و سایر موضوعات مرتبط با آن که این محدث بزرگ در آثار خویش آورده است، خواهیم پرداخت.

Keywords:

ابن بابویه , توحید , خداشناسی , شیخ صدوق