بررسی سیر اربعین نگاری

محدثان بر اساس حدیث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم که فرمودند: من حفظ علی امتی اربعین حدیثا مما یحتاجون الیه فی امر دینهم، بعثه الله عز و جل یوم القیامه فقیها عالما ، به تدوین مجموعه هایی دست یازیدند که با عنوان الاربعون حدیثا یا چهل حدیث مشهور شد. از قرن دوم تا عصر حاضر هزاران کتاب در این حوزه به رشته تحریر درآمده است. گزارش، دسته بندی و تحلیل و بررسی سیر فراز و فرود این اجزاء حدیثی در سده های گوناگون تاریخ حدیث از چشم انداز جریان شناسی تاریخی- حدیثی مد نظر قرار گرفته است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که در سده های نخستین، عمل به ظاهر روایت در بعد فردی اهمیت یافته و در سده های بعدی، با گسترش دامنه این گونه کتاب ها هم به لحاظ قالب و زبان و گونه و هم به لحاظ محتوا و موضوع در ابعاد اجتماعی و اعتقادی، محدثان، کانون توجه خود را به تحقق بخشیدن به اهداف پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم از ذکر این روایت، معطوف ساخته اند؛ که این تغییر رویکرد در اربعین نگاری، برکات دو چندانی را در راستای ارتقاء سطح معارف حدیثی جامعه به ارمغان آورده است.

Keywords:

تاریخ حدیث , اربعیننگاری , حدیث اربعین , تاریخ اربعیننگار ی , جری ان شناسی حدیث , کتابشناسی حدیث