پیوند حدیث و فقه: مجموعه ای رسمی اخبار امامیه

در اندیشه فقهی امامیه، اخبار امامان، در کنار قرآن و احادیث نبوی یکی از منابع اصلی فقه را شکل می دهد. این اخبار را که به صورت مختصر بیان شده اند، مولفان شیعه، در قرن چهارم و پنجم هجری (دهم و یازدهم میلادی) جمع آوری کردند و متعاقبا چهار مجموعه از آنها، در فقه امامی رسمی تلقی گردید. در این مقاله، فرایندهای موثر در فراهم آوری این مجموعه های اخبار رسمی را مورد بررسی قرار می دهیم. به اعتقاد نگارنده، این فرایندها تحت تاثیر یک سنتی فقهی در حال ظهور در تشیع امامی بوده است. به موازات اینکه متفکران امامی به طور فزاینده ای به فقه و تفسیر شریعت دل مشغول شدند، جامعان احادیث، راهکارهای تازه ای از گزینش، ارایه و دسته بندی را پی ریختند. مجموعه ای اخبار مهم تبدیل شدند به آنچه که فقها بر اساس آن می توانستند به جای خود شریعت، مباحث فقهی خودشان را از آنها استخراج کنند. نگارنده، احادیث تیمم و آیین طهارت با شن به جای آب را به مثابه نمونه ای از فرایندهای موثر در جمع آوری و ارایه اخبار مورد بررسی قرار می دهد.