نسخ از منظر روض الجنان

بحث نسخ یکى از دانش هاى مهم قرآنى است. رخداد نسخ در آیات قرآن بسیارى از تفسیرگران، اصول نویسان، فقه نگاران و ... را به بحث و بررسى این پدیده واداشته و شمارى را ناگزیر از نگارش کتابهایى مستقل در موضوع نسخ گردانیده است. مباحث زیر مجموعه نسخ، چون تعریف نسخ ، شرایط نسخ، اقسام نسخ ، آیات ناسخ و منسوخ و... معرکه آراء اصول شناسان و قرآن پژوهان قرار گرفته است تا آن جا که ناسازگارى قرآن پژوهان در این دانش بیش از دیگر علوم قرآنى به نظر مى رسد . در تعریف نسخ دست کم سه نحله متفاوت در خور رد گیرى است، در شرایط نسخ از جهت کمیت و کیفیت ناسازگارى کاملا مشهود است و در تعداد آیات ناسخ و منسوخ ده ها دیدگاه وجود دارد به گونه اى که ابن بارزى در کتاب ناسخ القرآن و منسوخه و ابن جوزى در کتاب المصفى باکف اهل الرسوخ من علم الناسخ و المنسوخ از قرآن پژوهان معاصر ابوالفتوح رازى، ده ها آیه به عنوان ناسخ و ده ها آیه به عنوان منسوخ معرفى کرده اند. در این ناسازگاریها نقش عالمان شیعه بسیار کم رنگ و یا بى رنگ است به گونه اى که خواننده آثار قرآنى، عالمان شیعه را صاحب نظر نمى بیند و سهمى براى ایشان در شکل گیرى و غنى سازى بحث نسخ معتقد نیست .