بررسی اثرات پویای تکانه های ساختاری بازار جهانی نفت خام بر خرج کرد بخش خصوصی و دولتی ایران: رهیافت مدل پویای ساختاری

اثر مخارج یکی از کانال های قدرتمند و اثرگذار بر اقتصاد کشورهای صادرکننده نفت خام درپی وقوع تکانه های قیمتی نفت خام است. میزان اثرگذاری تکانه های ساختاری بر اقتصادهایصادرکننده نفت خام به نوع تکانه و میزان خرجکرد دولت در اقتصاد بستگی دارد. در اینمطالعه با استفاده از داده های فصلی سالهای 1988 تا 2014 ابتدا مطابق با کیلیان (2009)تکانه های سمت عرضه و تقاضای بازار جهانی نفت خام تفکیک و شناسایی گردیده و سپس بابه کارگیری یک مدل عاملی پویا که برخلاف مدل های خود توضیح برداری استاندارد بامحدودیت ورود متغیر و کاهش درجه آزادی مواجه نیست (با رویکرد بیزین)، به بررسی اثراتتک تک تکانه های قیمتی نفت خام بر متغیرهای خرجکرد پرداخته شده است. نتایج نشانمی دهند که عکس العمل متغیرهای خرج کرد بخش دولتی و خصوصی به تکانه های ساختاریبازار جهانی نفت خام متفاوت است. تکانه مثبت اقتصاد جهانی از دو کانال افزایش درآمدهاینفتی و نیز رونق اقتصاد داخلی باعث افزایش مصرف بخش خصوصی (اعم از کالاهای بادوام،بی دوام و خدماتی و واردات کل) و سرمایه گذاری کل گردیده است. مصرف نهایی دولت درپی وقوع این تکانه به طور آنی واکنش منفی نشان داده که تنها برای یک دوره معنادار بودهاست. اثرات تکانه خاص بازار نفتخام به سبب آنکه صرفا باعث افزایش درآمدهای نفتیگردیده محدود به افزایش مثبت و معنادار خرج کرد بخش دولتی بوده و مصرف بخشخصوصی و سرمایه گذاری کل را تحت تاثیر قرار نداده است. این تکانه اگرچه اثر مثبت برواردات کل داشته اما این اثر پس از گذشت یک دوره به پایان رسیده است.

Keywords:

اثر خرج کرد , مدل پویای ساختاری , تکانه نفتی , بیزین