ارزیابی تنوع, ارتباط صفات و تعیین فاصله ژنتیکی در جمعیتهای فسکیوی بلندFestuca arundinacea

به منظور تعیین میزان و الگوی تنوع ژنتیکی در ژرم پلاسم گیاه فسکیوی بلند, 38 اکوتیپ داخلی وخارجی (25 نمونه از ایران، 11 نمونه از مجارستان و دو نمونه از آمریکا و لهستان) جمعآوری یا تهیه شد. بذور این اکوتیپها ابتدا در گلخانه جوانه دار شده و نشاءها پس از 3 ماه به مزرعه منتقل شدند. عملکرد و صفات مورفولوژیک در یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان دادکه از لحاظ کلیه صفات بین اکوتیپهای مورد مطالعه اختلاف آماری معنیدار وجود داشت. ضرایب تنوع ژنتیکی صفات از 66/5 برای صفت روز تا گرده افشانی تا 7/57 برای عملکرد علوفه متغیر بود که حاکی از وجود تنوع ژنتیکی گسترده در ژرم پلاسم این گیاه میباشد. صفات روز تا گرده افشانی, روز تا خوشه دهی و ارتفاع بوته بیشترین و قطر یقه و عرض برگ پرچم دارای کمترین وراثتپذیری عمومی بودند. همبستگی عملکرد علوفه با صفات روز تا ظهور خوشه و روز تا گردهافشانی منفی و با صفات ارتفاع بوته, تعداد ساقه و قطر یقه مثبت بود. همچنین صفات روز تا ظهور خوشه و روز تا گردهافشانی با تعداد ساقه و ارتفاع همبستگی منفی و معنیداری داشتندکه نشان میدهد اکوتیپ های زودرستر تعداد ساقه و ارتفاع بیشتری دارند و تاخیر در گلدهی باعث کاهش این صفات و در نتیجه کاهش عملکرد میگردد. تجزیه کلاستر توانست اکوتیپها را به لحاظ منشاء جغرافیای دور, تاریخ بلوغ و عملکرد از همدیگر متمایز کندکه نشانگر تاثیرگذاری تفاوتهای اقلیمی و اکولوژیکی بر روند تکامل در مناطق مختلف می باشد. تنوع و فاصله ژنتیکی بالا برای اکثر صفات مورد بررسی, کارایی بالای روشهای اصلاحی را در بهبود این صفات و صفات مرتبط با آنها نوید میدهد.همچنین اکوتیپهای دارای فاصله ژنتیکی زیاد میتوانند در پروژههای اصلاحی بعدی نظیر انتخاب برای ایجاد واریته ترکیبی و نیز تشکیل جوامع نقشه یابی مورد استفاده قرار گیرند.

Keywords:

تنوع ژنتیکی , فسکیوی بلند , همبستگی صفات , تجزیه کلاستر