نقش انسان شناسی در فلسفه اخلاق کانت

اکثریت قریب به اتفاق کسانی که به تحقیق درباره فلسفه اخلاق کانت مشغولند و کانت را به دلیل مباحث موجود در بنیادهای مابعدالطبیعه اخلاق و نقد عقل عملی، به عنوان فیلسوفی می شناسند که مخالف این دیدگاه است که (انسان شناسی و مطالعه تجربی ماهیت انسان نقش مهمی در اخلاق دارد.) به این دلیل، آنها فلسفه اخلاق کانت را به سبب عدم توجه به امور تجربی، سوفیا سوری تلقی کرده، به انتقاد از آن می پردازند. ولی آیا می توان به حد ادعا کرد که کانت در مباحث اخلاقی خود هیچ نقشی برای تجربه قایل نشده است نگاهی دقیق به کل آثار کانت نشان می دهد که فلسفه اخلاق کانت کاملا محض نیست، چراکه و در برخی از آثار خود، از جمله متافیزیک اخلاق، انسان شناسی از منظر پراگماتیکی و درس گفتارهایی درباره اخلاق، از ضرورت وجود پایه های تجربی در اخلاق سخن گفته اذان به عنوان انسان شناسی اخلاقی یاد می کند. بنابراین انسان شناسی اخلاقی کانت با نشان دادن راهکارها و موانع تجربی رسیدن انسان به سطح اخلاقی به انسان ها کمک می کند تا با شناخت آنها به هدف نهایی خود یعنی آزادی و شخصیت نیک، دست یابند. در این مقاله تلاش شده است ضمن معرفی این بخش مبهم اخلاق کانت، نشان داده شود که فلسفه اخلاق کانت نه تنها سوری نیست، بلکه از پایه های تجربی نیز برخوردار است.

Keywords:

فلسفه اخلاق , انسان شناسی اخلاقی , انسان شناسی پراگماتیکی , استعدادهای طبیعی , تعلیم و تربیت