بررسی چالش ها و پتانسیل های دستیابی به اهداف پایداری، از منظر رفتار محیطی

دستیابی به اهداف پایداری به معنای تعامل پویای انسان و محیط، جز با اصلاح الگوی رفتار مضر حاکم به نفع مدل پایدار محقق نخواهد شد. رفتار پایدار، مجموعه اقدامات فرد با مسیولیت پذیری در حفاظت از هر دو محیط فیزیکی و اجتماعی تعریف می شود که در انزوا و به دور از متن اجتماعی تحقق نمی یابد. اجتماعمحوری با ایجاد انگیزه برای افراد به سوی یک هدف مشترک، می تواند هر فرد را به یک بازیگر در راستای حفاظت از محیط تبدیل کند. از آنجا که بخش قابل توجهی از زندگی انسان معاصر در محیط های مصنوع سپری می شود، فضاهای عمومی در این راستا می توانند با ایجاد فرصت بروز رفتار پایدار برای مدل سازی و الگوسازی آن نقشی تعیین کننده داشته باشند. در این میان دانش روانشناسی محیطی به عنوان واسطه بین علوم رفتاری و طراحی محیط های کالبدی، فصل مشترکی را برای طراحی محیطی موثر برای بروز رفتار پایدار از سوی کاربران ایجاد می کند. این پژوهش کیفی در پی پاسخ به این سوال که کیفیات معماری و همچنین مولفه های روانشناسی محیطی چگونه می توانند به ترویج مدل رفتار پایدار بیانجامند، پس از تشریح و بیان مساله بر آن بوده است تا با استخراج داده ها و اطلاعات لازم به کمک منابع کتابخانه ای و با ابزار فیش نویسی، معیارهای رفتار پایدار را شناسایی کرده و عوامل و ابزارهای موثر در ترویج آن را معرفی کند. سپس به روش توصیفی-تحلیل محتوا، سیاست ها و راهبردهای طراحی معماری بر پایه ترویج مدل رفتار پایدار را در روند طراحی و مساله گشایی ارایه کند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که توجه مهم در برنامه ریزی برای طراحی محیط با این هدف، این است که طراحی الزاما باید بر مبنای روابط متقابل بین مردم، کالبد و محیط و حفظ چهار جنبه کلیدی در ذهن باشد: فضا، زمان، فعالیت و روانشناسی. محرک های محیط باید بر اساس شناخت صحیح فعالیت های ممکن، متناسب با هدف و نیازهای کاربران طراحی شده و به آن ها برای بروز رفتار حق انتخاب دهد.

Keywords:

رفتار پایدار , معماری پایدار , رفتار محیطی , روانشناسی محیطی