کنکاشی بر تحولات میدان های شهری با رویکرد سرزندگی

بیرونی ترین لایه شخصیت کالبدی هر شهر سیما ومنظر آن است. بسیاری از میدان ها در شهرهای شاخص دنیا، با شکل وظاهر خاص در جداره وفرم کلی فضا شناخته می شوند . یکی از عناصر اصلی شالوده شهر، به ویژه در شهرهای کهن، میدان های شهری هستندو به عنوان یک فضای شهری سبب سرزندگی شهر وپویایی آن می شود . میدان به عنوان یک عنصر شهری تاثیرات زیادی بر شکل گیری و سازماندهی فضایی شهر در دوره های مختلف تاریخی داشته است. مطالعه شهر از دوران کهن، به خصوص شهرهای ایران بعد از اسلام، گویای آن است که همواره میدان نیز همچون دیگر اندام های موثر و کارکردی، در حیات جاری شهر، حضوری موثر دارد به طوری که میدان از دوره سلجوقیان به بعد شروع به تثبیت خود کرد و در دوره صفویه به مفاهیم عمیق و کارآمدی در معماری و شهرسازی رسیده و در دوران قاجار به نهایت نقش خود دست یافته است، اما رفته رفته نقش می بازد تا جایی که از سال های میانی دوره پهلوی هویت خود را از دست داده و در دهه های اخیر نیز در بلاتکلیفی مطلق به سر می برد. آنچه که امروز از مفهوم میدان باقی مانده است ،غالبا نقش ارتباطی آنها ،به صورت مهمترین کارکرد ودر برخی موارد تنها کارکرد آنها در آمده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است وبا روش توصیفی- تطبیقی شاخص های سرزندگی را در چهار میدان شهری جهان مقایسه کرده و یافته های به دست آمده حاکی از آن است که میدانهای معاصر ایرانی طی دهه های گذشته رونق خود را از دست داده ، از سر زندگی برخوردارنیست ودر این راستا راهکارهایی برای ارتقا سر زندگی اجتماعی در میادین شهری بیان می کند.

Keywords:

میدان شهری , فضای شهری , سر زندگی