پیامدهای زیست محیطی نامطلوب دترجنت ها براکوسیستم های آبی و موجودات آن

ورود شوینده ها به فاضلاب به لحاظ بروز مسایل و عوارض متعدد چون پدیده مغذی شدن و تجزیه ناپذیری گروه سخت شویندهها و ایجاد کف و ... سبب آلودگی منابع آبی و محیط زیست میشود. ترکیباتی که علاوه بر انحلال و پخش در آب قدرت پاک کنندگی آن را افزایش دهند دترجنت گفته میشود. انواع طبیعی پاک کننده ها مثل صابون، گل سرشور و غیره از زمانهای قدیم مورد استفاده قرار گرفتهاند ولی آنچه که امروز به نام دترجنت مصرف میشود سنتیک (تولید شده به صورت مصنوعی) میباشد. ورود این مواد در زندگی انسان به سرعت باعث کاهش کاربرد انواع طبیعی پاک کنندهها شده است. طی دو دهه اخیر، حفاظت از محیط زیست در مقابل آلاینده های طبیعی یا مصنوعی حاصل از فعالیتهای انسان، توجه زیادی را به معطوف کرده است. از جمله این آلاینده ها، می توان به شوینده های از قبیل: شامپو ها،صابون ها ،لوسیون ها و ...نام برد. ترکیبات شوینده ها قادرند ارگانیسمهای مختلف اکوسیستم های آبی را از طریق تغییر عملکرد هورمون ها تحت تاثیر قرار دهند و موجب بروز مشکلاتی در رشد، نمو، تولیدمثل و سایر مسایل مربوط به جانوران و به نوبت خود حتی انسان شوند. گسترش بیش از حد صنایع صابون و شوینده ها درجهان علیرغم دارا بودن جنبه های مثبت فراوان آلودگی هایرا به محیط زیست وارد کرده و توجه مسیولان محیط زیست کشور ها را به خود جلب نموده است. ورود شوینده ها به فاضلاب های شهری به لحاظ بروز مسایل و عوارض متعددی چوناوتریفیکاسیون (EUTROFICATION)و تجزیه ناپذیری گروه سخت شوینده ها و ایجاد کف و غیره سبب آلودگی منابع آبی و محیط زیست می شود.با توجه به گستره پراکنش وسیع این مواد در محیط زیست و مسیرهای متعدد ورود آنها به بدن جانوران نظیر خوردن، تنفس و تماس پوستی، عملکرد فیزیولوژیک گستردهای در پیکره موجودات دارند. هدف از این مقاله مروری بر اثرات نامطلوب شوینده ها بر اکوسسیتم های آبی می باشد.مواد و روش ها:روش جمع آوری اطلاعات و ابزار مورد استفاده در این تحقیق شامل بررسی کتب علمی و اسناد و مطالعات انجام شده در داخل و خارج کشور در این زمینه می باشد.این مطالعه یک مطالعه ی توصیفی بوده و در مقاله حاضر با جستجو در سایت های معتبر اینترنتی نظیر : ,www.irandac,www.civilika.com www.springer.com ,www.magiran. comwww.elsevier .comwww.ScienceDirect و درمقالات گوناگون سعی شده است به اثرات نامطلوب شوینده ها بر اکوسیستم های آبی و موجودات زنده موجود در آن پرداخته شودیافته ها: مطابق با اکثر تحقیقات انجام گرفته در داخل وخارج کشور شوینده ها دارای اثرات نامطلوبی بر اکوسسیتم های آبی و موجودات زنده ی موجود در آن از جمله ماهی ها هستند.بحث ونتیجه گیری:با توجه به این که که شوینده ها دارای اثرات نامطلوبی بر اکوسیستم های آبی و موجوادت آبزی هستند باید ترکیبات سازنده ی آن نظیر فسفات ها محدود گردند زیرا فسفاتها در اعماق رودخانه ها و دریاچه ها رسوخ کرده، سبب رشد غیر عادی قارچها و جلبکها میشوند و به این ترتیب با مصرف اکسیژن محلول در آب توسط این گیاهان ، زندگی ماهی ها و دیگر آبزیان به خطر میافتد.برای جلوگیری از آلودگیهای روزافزون حاصل از این نوع پاک کننده ها ، هم اکنون در بسیاری از کشورها ، قوانین و مقررات ،اجازه استفاده از مواد شوینده مقاوم در برابر تجزیه بیولوژیکی (شوینده های سخت) را نمیدهد و کارخانجات بسوی تولید مواد شوینده نرم با ساختمانهای راست زنجیر سوق داده شدهاند در نتیجه باید به فکر جایگزینی موادی چون زیولیت ها با فسفات ها بود زیولیت ها صرف نظر از نامحلول بودن مودا معلق آب را افزایش میدهند و برخلاف فسفات ها آلودگی های زیست محیطی ندارند.

Keywords:

شوینده ها , اکوسیستم های آبی , ماهی