ژیوپلیتیک گردشگری؛ راهبردی در توسعه گردشگری و همگرایی کشورهای جهان اسلام با محوریت توسعه گردشگری در سواحل مکران

مرزها به عنوان یکی از موضوعات محوری در حوزه جغرافیای سیاسی، به رغم ماهیت و منشا انسانی، به دلیل این که بر روی عوارض سطح زمین ترسیم می شوند؛ تحت کنترل خصوصیات طبیعی آنها قرار می گیرند. مرزها ی رودخانه ای از جمله ا ین مرزها هستند که به دلیل ویژگی های مورفولوژی در مقایسه با سایر عوارض سطح ی زمین و همچن ین تنش ها ی ناشی از کمبود آب در حوضه های آبریز مرزی، از اهمیت بالایی در ارتباط با تعیین خطوط و اختلافات مرز ی برخوردارند. رودخانه هیرمند در مرز ایران و افغانستان به دلایل مختلف طبیعی و انسانی از زمان شکل گیری مرز همواره در زمینه تحدید حدود، دو کشور را بارها دچار مشکل نموده است. یکی از عوامل موثر در زمینه اختلافات مرزی دو کشور ناشی از شرایط مورفولوژ ی رودخانه و تغییر مسیرهای متعدد آن در ادوار کوتاه مدت می باشد که مسایل پیچیده ای را در نظام حقوق ی آن ایجاد نمودهاست. آنچنان که مسایل مرزی هیرمند در دشت سیستان یکی از مسیله دارتر ین نواح ی مرزی از بعد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دو کشور، از زمان تعیین مرز توسط استعمار محسوب می شوند. نتایج نشان داد که با توجه به مورفولوژی رودخانه هیرمند نظیر موانع طولی، بستر عریض و وجود آبرفت های ریزدانه در بستر رودخانه، الگوی رودخانه هیرمند در بازه مرزی از نوع شریانی است که بیشترین درصد ناپایداری را نسبت به سایر الگوهای رودخانه ای در زمینه تعیین مرز و اختلافات مرزی داراست. همچنین شواهد تاریخی نشان می دهد که مرز دو کشور به دلیل ماهیت استعماری بر رو ی بخش ها یی از تغییرپذیرترین بستر رودخانه تعیین شده و این امر موجب بروز اختلافات مرزی بین دو کشور بوده است. به طور کلی، مهمترین پیامدهای ناشی از ویژگی های الگوی رودخانه مرزی هیرمند شامل اختلافات بر سر تعیین دقیق مرز در بستر تغییرپذیر رودخانه، اختلافات در ناپایداری الگوی توزیع حق آبه و اختلافات ناشی از تعیین وسعت و قلمرو محدوده مرزی می باشد.

Keywords:

رودخانه مرزی , مورفولوژی رودخانه , تعیین مرز , اختلافات مرزی , هیرمند