بررسی کنایات در مثنوی حسن و دل اثر محمدبن یحیی نیشابوری

منظومه های عاشقانه ی ادب فارسی، یکی از زیباترین و گیراترین متون زبان فارسیاند که از قدیم تاکنون همواره مخاطبان و علاقه مندان بسیاری داشته اند، قرن نهم تا دوازدهم اوج داستان های عاشقانه است یکی از این آثار، مثنوی حسن و دل است در بحر هزج مسدس ، اثر محمد بن یحیی نیشابوری از شاعران قرن نهم، متخلص به فتاحی و معاصر شاهرخ تیموری، او دانشمندی معتبر در علوم بود و بر علوم ادبی زمان خود تسلط داشت. با توجه به رمزی بودن داستان، شاعر به روال سنت مثنوی سرایان در آغاز و خلال ابیات از آیات و روایات و سخنان مشایخ بهره برده است. انگیزه ی شاعر در سرودن داستان تلاش او برای دستیابی به آب حیات است که پس از تاویل های فراوان آن را به سوی عرفان سوق میدهد. یکی از مباحث مهم علم بیان کنایه است، کنایه در زبان و ادب فارسی کاربرد بسیاری دارد فتاحی نیشابوری از انواع گوناگون کنایات برای بیان مقاصد خود استفاده کرده است. در این مقال به بررسی کنایات و انواع آن در مثنوی حسن و دل و ذکر نمونه هایی از آن پرداخته شده است، همچنین انواع کنایه از لحاظ مکنی عنه و نیز وضوح و خفا مورد بررسی قرار گرفته است

Keywords:

قرن نهم , فتاحی نیشابوری , مثنوی حسن ودل , کنایه