بررسی درون مایه های داستانی در مثنوی مولوی با عنایت به بیان ویژگی های ممتاز قصه های آن

قصه ها و داستان ها در دست شاعران برجسته، به منزله ابزاری هستند هک از آنها کارهای بسیاری بر می انگیزند و فواید بسیاری می گیرند و این روش بدین گونه است که شاعران مطالب بسیار پیچیده ی عرفانی و نکات تربیتی و اخلاقی را با استفاده از حکایات و قصه های ظریف و دلکش، به صورت روشن و ساده بیان می کنند و می توان گفت: ارزش و تاثیر گذاری بیشتر آثار عرفانی، به خاطر درهم پیوستن و مرتبط ساختن با این حکایت ها و قصه های شیرین و دلپذیر است. بسیاری از لطایف و نوادر و داستان های عرفانی خواه مشتمل بر جنبه ی رمزی باشند، خواه نباشند، غالبا نکته ای تربیتی و تعلیمی را متضمن هستند و می توان فهمید، بهترین راه برای انتقال نکات تربیتی و اخلاقی از طریق قصه و داستان است. در واقع در این شیوه تلاش می شود آدابی چون تزکیه نفس، رسیدن به رستگاری، ذکر، فضل و تایید الهی، از طریق بیان حکایت های متنوع درباره ی بزرگان دینی و شخصیت های تاریخی، حماسی و اسطوره ای به اقناع مخاطبان بپردازد، و همچنین در این روش، فکر و پیام مورد نظر شاعر به درستی منتقل می شود. و برای رسیدن به این اهداف از استدلال تمثیل بهره می گیرند. منظور اصیل جلال الدین و یگانه هدف او در درون مایه های داستانی، نشان دادن راه های تصفیه و تزکیه روح برای رهسپار شدن به سوی خدا است. این پژوهش کوشیده است یک اثر عرفانی برجسته را از حیث درون مایه هایی مانند: سیر و سیاحت روح و روان، مبارزه شجاعانه با نیروهای توان فرسا و غلبه ناپذیر، نشان دادن دوراهه های هستی، سنخیت ها به عنوان یک سنخ و تیپ، تربیت اخلاقی از رهگذر قصه، خردگرایی برای دست یافتن به معنای زندگی، پیروزی خیر بر شر برای همیشه و ... مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. همچنین در این پژوهش ضمن بررسی درون مایه های داستانی، ویژگی هایی ممتاز قصه های مثنوی مورد بررسی قرار گرفته ا ست.

Keywords:

مثنوی مولوی , بررسی و تحلیل , درون مایه های داستانی , ویژگی های قصه ها